OpenAI پس از ۶ سال، مدل متن‌باز جدیدی به نام GPT-OSS را معرفی کرد که به‌صورت رایگان قابل دانلود، شخصی‌سازی و حتی اجرا روی لپ‌تاپ است.
GPT-OSS در دو نسخه متفاوت عرضه شده است؛ نسخه اول دارای ۱۲۰ میلیارد پارامتر و نسخه دوم دارای ۲۰ میلیارد پارامتر است. نسخه بزرگ‌تر قابلیت اجرا روی یک کارت گرافیک انویدیا را دارد و عملکردی مشابه مدل o4-mini ارائه می‌دهد. در حالی که نسخه کوچک‌تر با تنها ۱۶ گیگابایت رم قابل اجراست و عملکرد آن شبیه به o3-mini اعلام شده است.
هم‌اکنون این مدل‌ها در پلتفرم‌هایی مانند Hugging Face، Databricks، Azure و AWS تحت لایسنس Apache 2.0 در دسترس هستند که این امکان را برای تغییر و استفاده تجاری از آن‌ها فراهم می‌کند.

 

مدل متن‌باز OpenAI

GPT-OSS اولین مدل متن‌باز OpenAI در بیش از شش سال گذشته است. تا اوایل سال جاری، «سم آلتمن»، مدیرعامل OpenAI، به دلیل نگرانی‌های امنیتی از انتشار چنین مدلی جلوگیری می‌کرد. اما با رشد محبوبیت مدل‌های متن‌باز مانند DeepSeek، آلتمن در ژانویه اعلام کرد که OpenAI «در سمت اشتباه تاریخ ایستاده بود» که مدل‌های خود را آزاد منتشر نکرده است.

 

ویژگی‌های مدل متن‌باز OpenAI

GPT-OSS قابلیت انجام وظایف استدلالی، جستجو در وب، نوشتن کد و اجرای ایجنت‌ها از طریق APIهای OpenAI را دارا است. «کریس کوک»، یکی از محققان OpenAI، در یک کنفرانس خبری اظهار داشت:
«معتقدیم بسیاری از مردم شگفت‌زده خواهند شد وقتی بدانند که بسیاری از مشتریان ما در حال حاضر از مدل‌های متن‌باز استفاده می‌کنند. هدف ما این بود که این شکاف را پر کرده و امکان استفاده وسیع‌تر از فناوری‌مان را فراهم کنیم.»
از منظر ایمنی، OpenAI اعلام کرده است که GPT-OSS امن‌ترین مدل این شرکت تا کنون است که با همکاری شرکت‌های امنیتی مستقل آزمایش شده و در حوزه‌هایی مانند امنیت سایبری و تسلیحات بیولوژیکی هیچ تهدیدی ندارد. همچنین روند تفکر مدل برای بررسی خطا، فریب یا سوءاستفاده به‌طور کامل قابل مشاهده است. مانند دیگر مدل‌های OpenAI، داده‌های آموزشی این مدل نیز مشخص نیست.

 

مقایسه GPT-OSS با مدل‌های دیگر

اگرچه OpenAI هنوز مقایسه‌ای رسمی میان GPT-OSS و مدل‌های دیگر مانند Llama، DeepSeek یا Gemma گوگل منتشر نکرده، اما گفته است که هر دو نسخه GPT-OSS در انجام وظایف برنامه‌نویسی و آزمون‌های مشابه «Humanity’s Last Exam» عملکردی در سطح مدل‌های قدرتمند و بسته دارند.
در حال حاضر، OpenAI برنامه‌ای برای زمان انتشار نسخه‌های بعدی GPT-OSS اعلام نکرده، اما امیدوار است این مدل مورد استفاده توسعه‌دهندگان و شرکت‌های کوچک قرار گیرد که به دنبال کنترل بیشتری بر داده‌های خود هستند.