بلاکچین چیست؟ هر آنچه باید درباره این فناوری بدانید
رمزارزهایی مانند بیت‌کوین و اتریوم از فناوری‌ای به نام بلاکچین بهره می‌برند. در ساده‌ترین حالت، بلاکچین فهرستی از تراکنش‌ها است که هر کسی می‌تواند آن را مشاهده و تأیید کند. بلاکچین بیت‌کوین، برای مثال، شامل ثبت تمامی دفعاتی است که کسی بیت‌کوین ارسال یا دریافت کرده است. رمزارزها و فناوری بلاک‌چینی که آن‌ها را پشتیبانی می‌کند، این امکان را فراهم می‌آورد که بدون نیاز به واسطه‌هایی مانند بانک یا شرکت‌های کارت اعتباری، انتقال ارزش به صورت آنلاین انجام شود.
تصور کنید یک جایگزین جهانی و باز برای هر سرویس مالی که امروز استفاده می‌کنید، قابل دسترسی با تنها یک گوشی هوشمند و اتصال به اینترنت.
فهرست تراکنش‌های موجود در بلاکچین برای اکثر رمزارزها حیاتی است، زیرا این امکان را می‌دهد که پرداخت‌ها بین افرادی که یکدیگر را نمی‌شناسند، بدون نیاز به تأییدکننده‌های شخص ثالث مانند بانک‌ها انجام شود.
فناوری بلاکچین همچنین هیجان‌انگیز است زیرا کاربردهای فراوانی فراتر از رمزارزها دارد. از بلاک‌چین‌ها برای پژوهش‌های پزشکی، بهبود دقت سوابق بهداشتی، ساده‌سازی زنجیره‌های تأمین و بسیاری موارد دیگر استفاده می‌شود.
مزایای بلاک‌چین‌ها
جهانی بودن: به این معنا که رمزارزها می‌توانند در سرتاسر کره زمین ارسال شوند.
باز بودن: زیرا هر تراکنش در شبکه‌های رمزارزی به صورت عمومی در قالب بلاکچین منتشر می‌شود، هر کسی می‌تواند آن‌ها را بررسی کند. این باعث می‌شود که هیچ فضایی برای دستکاری تراکنش‌ها، تغییر عرضه پول یا تغییر قوانین در میانه بازی وجود نداشته باشد. نرم‌افزاری که هسته این رمزارزها را تشکیل می‌دهد، آزاد و متن‌باز است و هر کسی می‌تواند کد آن را مرور کند.
مزیت اصلی بلاک‌چین‌ها نسبت به سیستم مالی قدیمی
به این فکر کنید که چقدر از زندگی مالی شما به صورت آنلاین انجام می‌شود، از خرید گرفته تا سرمایه‌گذاری و چگونه هر یک از این تراکنش‌ها نیاز به یک بانک، یک شرکت کارت اعتباری یا یک پردازشگر پرداخت مانند پی‌پال دارد. بلاک‌چین‌ها این امکان را فراهم می‌آورند که این تراکنش‌ها بدون نیاز به واسطه و بدون هزینه‌ها و پیچیدگی‌های اضافی انجام شوند.
آیا بیت‌کوین یک بلاکچین است؟
بیت‌کوین یک نوع پول دیجیتال است. و فناوری پایه‌ای که امکان‌پذیر بودن آن را می‌سازد، بلاکچین است.
انواع بلاکچین
هزاران بلاکچین مختلف وجود دارد، از بلاک‌چین‌هایی که بیت‌کوین، لایت‌کوین، تِزوس و سایر رمزارزهای دیجیتال را پشتیبانی می‌کنند تا بلاک‌چین‌هایی که ارتباطی با پول دیجیتال ندارند.
معایب فناوری بلاکچین
مصرف انرژی: بسیاری از شبکه‌های بلاکچین، به ویژه آن‌هایی که از مکانیزم توافقی اثبات کار (Proof-of-Work) مانند بیت‌کوین استفاده می‌کنند، انرژی قابل توجهی مصرف می‌کنند که نگرانی‌های زیست‌محیطی را به همراه دارد.
مسائل مقیاس‌پذیری: با اضافه شدن بیشتر تراکنش‌ها به بلاکچین، حجم پایگاه داده به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد که منجر به زمان‌های تراکنش کندتر و هزینه‌های بالاتر می‌شود.
عدم قطعیت‌های قانونی: محیط قانونی و مقرراتی برای بلاکچین و رمزارزها هنوز در حال تحول است که می‌تواند باعث عدم قطعیت و ریسک برای کاربران و کسب‌وکارها شود.
چگونگی عملکرد بلاکچین ها
تصور کنید یک زنجیر برای لنگر یک کشتی. اما در اینجا، هر حلقه از زنجیر یک بخش از اطلاعات است که شامل داده‌های تراکنش است. در بالای زنجیر، شما می‌توانید تراکنش‌های امروز را ببینید، و هر چه پایین‌تر می‌آیید، تراکنش‌های قدیمی‌تر را مشاهده می‌کنید. و اگر آن را تا انتهای زنجیر که به لنگر در پایین بندر وصل است دنبال کنید شما تمامی تراکنش‌ها در تاریخچه آن رمزارز خاص را خواهید دید. این ویژگی بلاکچین مزایای امنیتی بسیار قدرتمندی به آن می‌دهد: این یک رکورد باز و شفاف از تاریخچه کامل رمزارز است. اگر کسی بخواهد یک تراکنش را دستکاری کند، این باعث شکستن حلقه می‌شود و کل شبکه متوجه آن خواهد شد. این، به طور خلاصه، توضیح بلاکچین است.
روش دیگری که مردم معمولاً برای توضیح بلاکچین به کار می‌برند این است که آن را به‌عنوان یک دفترکل (گاهی اوقات با اصطلاحات "دفترکل توزیع‌شده" یا "دفترکل تغییرناپذیر" هم شنیده می‌شود) معرفی می‌کنند، که مشابه دفتر حساب یک بانک است. مانند دفتر حساب یک بانک، بلاکچین تمام پول‌هایی که به داخل، خارج، و از طریق شبکه جریان می‌یابند را پیگیری می‌کند.
اما برخلاف دفاتر حساب بانکی، یک بلاکچین رمزارز توسط هیچ فرد یا سازمانی، از جمله بانک‌ها و دولت‌ها، نگهداری نمی‌شود. در واقع، هیچ‌گونه تمرکز مرکزی ندارد. به جای آن، بلاکچین توسط یک شبکه بزرگ همتا به همتا از کامپیوترها که نرم‌افزار متن‌باز را اجرا می‌کنند، نگهداری می‌شود. این شبکه به طور مداوم دقت و صحت بلاکچین را بررسی و تأمین می‌کند.
چطور می‌توان پول را از طریق بلاکچین ارسال و دریافت کرد؟
شبکه رمزارز به هر کاربر یک "آدرس" منحصر به فرد اختصاص می‌دهد که از یک کلید خصوصی و یک کلید عمومی تشکیل شده است. هر کسی می‌تواند از طریق کلید عمومی شما، که مشابه یک آدرس ایمیل است، به شما پول ارسال کند. وقتی بخواهید پول خود را خرج کنید، از کلید خصوصی خود استفاده می‌کنید، که اساساً مانند رمز عبور شماست و برای "امضا" دیجیتال تراکنش‌ها به کار می‌رود. یکی از روش‌های مدیریت رمزارز خود استفاده از نرم‌افزاری به نام کیف پول است، که می‌توانید آن را از یک صرافی مانند کوین‌بیس دریافت کنید.
مخترع بلاکچین
شخص یا گروهی که با نام "ساتوشی ناکاموتو" شناخته می‌شود، در اواخر سال ۲۰۰۸ یک وایت پیپر آنلاین منتشر کرد که اصول پشت یک نوع پول دیجیتال جدید به نام بیت‌کوین را توضیح می‌داد. هر رمزارز از آن زمان به بعد، تکامل‌یافته‌ای از ایده‌های مطرح‌شده در آن مقاله است.
هدف ناکاموتو این بود که پول دیجیتال ایجاد کند که امکان انجام تراکنش‌های آنلاین بین دو فرد ناشناس از هر نقطه از دنیا را بدون نیاز به یک واسطه مانند شرکت‌های کارت اعتباری یا پردازشگرهای پرداخت مانند پی‌پال فراهم کند.
برای این کار، سیستمی لازم بود که یک مشکل پیچیده به نام "مشکل دو بار خرج کردن" را حل کند، که در آن ممکن بود یک نفر از همان پول بیش از یک‌بار استفاده کند. راه‌حل، یک شبکه بود که به طور مداوم حرکت بیت‌کوین‌ها را تأیید می‌کند. این شبکه همان بلاکچین است.
هر تراکنش بیت‌کوین توسط یک شبکه جهانی از کامپیوترها ذخیره و تأیید می‌شود که تحت کنترل هیچ فرد، شرکت یا کشوری نیست.
پایگاه داده‌ای که تمامی این اطلاعات را نگه می‌دارد، همان بلاکچین است. بیت‌کوین‌ها از طریق آن شبکه بزرگ، توزیع‌شده (که به آن همتا به همتا هم گفته می‌شود) از کامپیوترها "استخراج" می‌شوند، که همچنین به طور مداوم دقت و صحت بلاکچین را تأمین می‌کنند. به ازای مشارکت در نگهداری بلاکچین، ماینرها با مقادیر کمی ارز دیجیتال پاداش می‌گیرند.
هر تراکنش بیت‌کوین در دفترکل ثبت می‌شود و اطلاعات جدید به‌طور دوره‌ای در یک "بلاک" جمع‌آوری می‌شود که به تمامی بلاک‌های قبلی اضافه می‌شود.
قدرت محاسباتی جمعی ماینرها برای تأمین دقت دفترکل در حال رشد همیشگی استفاده می‌شود. بیت‌کوین نمی‌تواند جدا از بلاکچین وجود داشته باشد؛ هر بیت‌کوین جدید در آن ثبت می‌شود، همان‌طور که هر تراکنش بعدی با تمامی سکه‌های موجود.
در ازای مشارکت در نگهداری بلاکچین، ماینرها با مقادیر کمی ارز دیجیتال پاداش می‌گیرند.
آینده بلاک‌چین‌ها
ایده بلاکچین تبدیل به یک پلتفرم شده است که می‌توان روی آن طیف گسترده‌ای از برنامه‌ها را ساخت. این فناوری هنوز جدید و در حال تکامل سریع است، اما بسیاری از کارشناسان پتانسیل بلاکچین برای تغییر شیوه زندگی و کار ما را مشابه پتانسیل پروتکل‌های عمومی اینترنت مانند HTML در روزهای ابتدایی وب جهانی می‌دانند.
بلاک‌چین‌های بیت‌کوین کش و لایت‌کوین به روشی بسیار مشابه به بلاکچین اصلی بیت‌کوین عمل می‌کنند. بلاکچین اتریوم نیز یک تکامل دیگر از ایده دفترکل توزیع‌شده است، زیرا برخلاف بلاکچین بیت‌کوین، تنها برای مدیریت پول دیجیتال طراحی نشده است. (البته باید گفت که اتریوم یک رمزارز است و قطعاً می‌تواند برای ارسال ارزش به شخص دیگری استفاده شود). بلاکچین اتریوم بیشتر شبیه به یک پلتفرم محاسباتی قدرتمند و انعطاف‌پذیر است که به برنامه‌نویسان این امکان را می‌دهد که انواع مختلفی از برنامه‌ها را با استفاده از بلاکچین بسازند.
برای مثال، تصور کنید یک خیریه می‌خواهد هر روز به هزار نفر پول ارسال کند برای یک سال. با اتریوم، این کار تنها با چند خط کد امکان‌پذیر است. یا شاید شما یک توسعه‌دهنده بازی ویدیویی باشید که می‌خواهید اقلامی مانند شمشیر و زره بسازید که خارج از خود بازی قابل معامله باشند؟ اتریوم برای این کار هم طراحی شده است.
جدیدترین مقالات
