رویداد هکاتون چیست؟ هر آنچه باید درباره هکاتون بلاکچین بدانید
هکاتون بلاکچین؛ ترکیبی از خلاقیت، تکنولوژی و چالش
واژه “Hackathon” از ترکیب دو کلمه انگلیسی “Hack” به معنای دستکاری یا کدنویسی و “Marathon” به معنای ماراتن گرفته شده است. هکاتون، در واقع رویدادی چالشی است که در آن توسعه‌دهندگان، طراحان و برنامه‌نویسان گرد هم می‌آیند تا در یک بازه زمانی محدود، اغلب ۲۴ تا ۴۸ ساعت، پروژه‌ای نوآورانه خلق کنند یا راه‌حلی فنی برای یک مسئله ارائه دهند. با ورود فناوری بلاکچین به عرصه‌های مختلف، نوع خاصی از این رویداد با نام «هکاتون بلاکچین» شکل گرفته که تمرکز آن به‌طور خاص بر روی توسعه ایده‌ها و اپلیکیشن‌هایی در بستر بلاکچین است.
تعریف دقیق‌تری از هکاتون‌های بلاکچینی
رویدادهای هکاتون با محوریت بلاکچین، رویدادهایی هدفمند هستند که در آن شرکت‌کنندگان با فناوری دفترکل توزیع‌شده سر و کار دارند. برخلاف تصور رایجی که بلاکچین را تنها محدود به ارزهای دیجیتال یا NFTها می‌داند، کاربردهای این فناوری بسیار گسترده‌تر از این‌هاست؛ از جمله:
فرآیندهای رای‌گیری شفاف و ایمن
ذخیره‌سازی ایمن اطلاعات پزشکی
پرداخت حقوق هنرمندان در حوزه موسیقی دیجیتال
ارسال پول بین کشورها با هزینه کم
مقابله با پولشویی
رهگیری محصولات در زنجیره تأمین
تأیید صحت منابع محتوای دیجیتال
دیجیتالی‌سازی اسناد در حوزه املاک
رویدادهای بلاکچینی می‌توانند موضوعات متنوعی را پوشش دهند و داوری آن‌ها معمولاً براساس ارائه نسخه اولیه یا مدل مفهومی محصول انجام می‌شود.
چرا هکاتون‌های بلاکچینی ارزشمند هستند؟
هکاتون‌های مرتبط با فناوری بلاکچین می‌توانند دستاوردهای بزرگی داشته باشند، از کشف راه‌حل‌های نوین گرفته تا جذب نیروی خلاق و ساخت جامعه‌ای پویا حول یک پروژه. در ادامه مهم‌ترین مزایای این رویدادها بررسی می‌شود:
۱. طراحی راهکارهای نوآورانه برای ماینینگ و توسعه DAppها
در رویدادهایی مانند هکاتون‌های مبتنی بر اتریوم، تمرکز اصلی بر روی طراحی اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (DApps) است. همچنین در برخی از هکاتون‌های بیت‌کوین، ایده‌ها به سمت بهینه‌سازی استخراج یا توسعه ابزارهای P2P برای این شبکه هدایت می‌شود.
۲. رشد جامعه علاقه‌مندان به یک پروژه بلاکچینی
اگر طرفدار یک شبکه یا پروژه خاص در حوزه بلاکچین هستید، برگزاری هکاتون می‌تواند توجه بسیاری را به سمت آن جلب کند. حضور توسعه‌دهندگان و کاربران جدید به توسعه و گسترش آن پروژه کمک خواهد کرد.
۳. تبلیغ برند و افزایش شناخت عمومی
هکاتون‌ها فرصتی عالی برای شناساندن برند، محصول یا پروژه شما به جامعه برنامه‌نویسان و کارشناسان فناوری هستند. این رویدادها می‌توانند نقش مهمی در بازاریابی غیرمستقیم و تعامل با مخاطبان هدف ایفا کنند.
۴. تقویت مشارکت جمعی و ایجاد روحیه همکاری
چه در قالب یک رویداد درون‌سازمانی و چه عمومی، هکاتون‌ها محیطی فراهم می‌کنند که در آن افراد به‌طور گروهی کار می‌کنند، ایده می‌دهند و از توانمندی‌های هم بهره می‌برند. این تعاملات به ایجاد حس تعلق و تقویت کار تیمی منجر می‌شود.
۵. بستری برای رشد استعدادهای نوظهور
هکاتون‌ها سکوی پرتابی برای توسعه‌دهندگان جوان و تازه‌کار هستند تا با کمک افراد با تجربه، توانایی‌های خود را به نمایش بگذارند. این رویدادها می‌توانند در آینده منجر به ایجاد همکاری‌های تجاری یا شراکت‌های حرفه‌ای شوند.
۶. ارتقای دانش تیم‌ها و کارکنان
برگزاری یک هکاتون می‌تواند بهانه‌ای برای آموزش تکنولوژی‌های جدید و تقویت مهارت‌هایی مانند حل مسئله و کار تحت فشار باشد. این تجربه به‌ویژه برای تیم‌های سازمانی بسیار مفید و الهام‌بخش است.
۷. مزایای شرکت در هکاتون برای برنامه‌نویسان و توسعه‌دهندگان
علاوه بر یادگیری و تجربه، شرکت در این رویدادها می‌تواند منجر به دریافت جوایز، جذب پیشنهادهای شغلی یا حتی همکاری در پروژه‌های جدید شود. برای برخی افراد، یک هکاتون ممکن است سرآغاز مسیر حرفه‌ای جدیدی باشد.
۸. شناسایی و جذب نیروهای متخصص
یکی از بهترین راه‌ها برای پیدا کردن افراد مستعد، هکاتون‌ها هستند. سازمان‌ها می‌توانند عملکرد افراد را در زمان واقعی ارزیابی کرده و براساس آن تصمیم‌گیری کنند. همچنین این رویداد فرصت مناسبی برای شناخت متقابل است.
۹. تعامل مستقیم با افراد کلیدی اکوسیستم
ارتباط با اینفلوئنسرها و فعالان تأثیرگذار در فضای بلاکچین از طریق هکاتون بسیار مؤثرتر از روش‌های تبلیغاتی است. این افراد می‌توانند تجربه firsthand از پروژه شما داشته باشند و در آینده نقش حامی یا سفیر آن را ایفا کنند.
۱۰. الهام‌بخشی برای خلق نوآوری‌های تحول‌گرا
هکاتون‌ها فقط برای سرگرمی یا تمرین نیستند. بعضی از بزرگ‌ترین نوآوری‌ها در دل همین رویدادها متولد شده‌اند. اگر ایده‌ای دارید که می‌تواند ساختار یک صنعت را تغییر دهد، شرکت در یک هکاتون می‌تواند اولین گام شما در مسیر تحول باشد.
راهبردی برای راه‌اندازی یک رویداد نوآورانه بلاکچینی
افراد فعال در حوزه بلاکچین و رمزارزها، اغلب به دنبال ایجاد هکاتونی برای معرفی پروژه یا توسعه شبکه‌شان هستند. برپایی یک Hackathon موفق در زمینه بلاکچین، نیازمند طی مراحل مشخصی است که در ادامه با نگاهی تازه مرور می‌کنیم:
۱. تعیین هدف و مسیر اصلی
یک هکاتون بدون هدف مشخص، مانند کشتی بدون سکان است. برای شروع، باید موارد زیر روشن شود:
چشم‌انداز و دلیل اصلی برگزاری
انتخاب موضوع مرتبط (برای نمونه: تمرکز بر بیت‌کوین یا اپلیکیشن‌های دیفای)
جامعه هدف و مخاطبان بالقوه
پیش از شروع هر اقدامی، ابتدا اطمینان حاصل کنید که موضوع انتخابی نه تنها چالش‌برانگیز است، بلکه برای مخاطبان نیز جذاب و قابل درک است. هر پروژه بلاکچینی قابلیت تبدیل‌شدن به هکاتون موفق را ندارد؛ بنابراین گزینش صحیح مخاطب و مضمون بسیار کلیدی است.
۲. طراحی دقیق مسئله و ساختار مسابقه
بعد از مشخص‌شدن هدف، نوبت به تدوین چالش‌هایی است که شرکت‌کننده‌ها باید با آن‌ها دست‌وپنجه نرم کنند:
شناسایی نیاز یا مشکلی که قرار است برطرف شود
می‌خواهید پروتکلی نو بنویسید؟ یا اپی بسازید که نیاز خاصی از یک صنعت را حل کند؟ مشخص‌کردن سوال اصلی، قدم نخست است.
تعریف چهارچوب انجام پروژه
برای موفقیت رویداد، قوانین و انتظارات را به شکل شفاف مشخص کنید، مانند:
سطح مهارت فنی مورد انتظار
ابزارها یا تکنولوژی‌های مجاز
مدت زمان چالش
اندازه تیم‌ها
نحوه تحویل خروجی
معیارهای داوری و نحوه ارائه
تعیین نقش مربیان و مشاورها
وجود افراد باتجربه برای راهنمایی تیم‌ها، به‌ویژه در رویدادهایی با هدف شناسایی استعداد، بسیار موثر است. حتی اگر تعداد شرکت‌کنندگان محدود باشد، ایجاد مسیر ارتباطی برای پرسش و پاسخ حیاتی است.
۳. تدوین نقشه زمانی و ساختار اجرایی
زمان‌بندی دقیق، کمک می‌کند تا مراحل اجرای رویداد با نظم پیش برود:
تعیین زمان دقیق رویداد و زمان‌بندی ثبت‌نام
تخصیص وظایف کلیدی و مشخص‌کردن مسئولان هر بخش
طراحی سیستم ارتباطی با شرکت‌کنندگان از طریق ایمیل یا پلتفرم‌های مدیریت تیم
هماهنگی با افرادی نظیر:
سخنرانان کلیدی
داوران متخصص
سرمایه‌گذاران و اسپانسرها
مربیان فنی
داوطلبان یا کادر پشتیبانی
همچنین فراموش نکنید برای حضور بهتر افراد، مواردی مانند جوایز، یادبودها، و بسته‌های آموزشی را از قبل تدارک ببینید.
۴. طراحی درگاه دیجیتال برای مدیریت رویداد
ساخت یک وب‌سایت کاربردی، مرکز اصلی هدایت رویداد خواهد بود. این سایت می‌تواند اطلاعات زیر را در بر بگیرد:
جدول زمان‌بندی کامل
فرم ثبت‌نام و قوانین
بخش منابع و محتوای آموزشی
معرفی اسپانسرها و حامیان
بلاگ یا اخبار به‌روز برای تعامل بیشتر
بخش سوالات پرتکرار (FAQ)
نیازی به وب‌سایت پرزرق‌وبرق نیست؛ اما جامع‌بودن و وضوح اطلاعات از ضروریات است.
۵. ترویج و اطلاع‌رسانی گسترده
هیچ رویدادی بدون دیده‌شدن، به موفقیت نمی‌رسد. برای جذب مخاطب، از روش‌های زیر استفاده کنید:
تماس مستقیم با افراد مستعد یا گروه‌های تخصصی
استفاده از شبکه‌های اجتماعی برای تبلیغ هدفمند
برگزاری وبینارها یا جلسات آموزشی قبل از رویداد
ارسال یادآورهای ایمیلی یا پیامکی
ارائه محتوای رایگان برای جلب توجه
می‌توانید لینک افزودن زمان رویداد به تقویم دیجیتال را هم برای شرکت‌کنندگان بفرستید تا حضور آن‌ها قطعی‌تر شود.
۶. ایجاد تجربه‌ای معنادار و تأثیرگذار برای شرکت‌کنندگان
مهم‌ترین بخش یک هکاتون، حس مثبتی است که در ذهن شرکت‌کنندگان باقی می‌ماند. انگیزه‌ها فقط مالی نیستند؛ باید به افراد نشان دهید که حضور در این رویداد، فرصت رشد، شبکه‌سازی و یادگیری منحصر به‌فردی برای آن‌هاست. ارزشی که فراتر از جوایز است.
خطاهای رایجی که می‌تونه یک هکاتون بلاکچینی رو به چالش بکشه
بسیاری از افرادی که برای اولین‌بار درگیر سازمان‌دهی هکاتون‌های مبتنی بر بلاکچین می‌شن، ممکنه دچار اشتباهاتی بشن که البته با کمی دقت می‌شه از اون‌ها پیشگیری کرد. تجربه بهترین آموزگاره، اما اگر از اول بعضی نکات رو بدونید، خیلی جلوتر از بقیه خواهید بود. در ادامه به چند اشتباه رایج و راهکارهای جلوگیری از اون‌ها اشاره می‌کنیم:
مورد اول: نادیده‌گرفتن تبلیغات و جذب فعالانه‌ی شرکت‌کننده‌ها
بعضی‌ها فکر می‌کنن صرفا راه‌اندازی یک صفحه ثبت‌نام یا ساخت سایت، برای جذب افراد کافی هست. در صورتی که بدون اطلاع‌رسانی گسترده، حتی بهترین رویداد هم دیده نمی‌شه.
چه باید کرد؟
در هر بستر و کانالی که دسترسی دارید، رویدادتون رو معرفی کنید. از شبکه‌های اجتماعی گرفته تا جوامع تخصصی مثل توییتر وب۳، تلگرام و دیسکورد. گاهی حتی یک پیام مستقیم به یک فرد تاثیرگذار، نتیجه بزرگی به‌دنبال داره.
مورد دوم: ثبت‌نکردن محتوای تصویری یا ویدیویی از رویداد
نداشتن عکس و ویدیو باعث می‌شه هیچ ردپایی از رویدادتون باقی نمونه. در حالی که همین محتوای ساده می‌تونه اعتماد ایجاد کنه و باعث مشارکت بیشتر در دفعات بعدی بشه.
چه باید کرد؟
هم در برنامه‌های حضوری و هم آنلاین از لحظات مهم تصویر یا فیلم تهیه کنید. اگر آنلاین برگزار می‌کنید، اسکرین‌شات بگیرید یا ضبط ویدیو از جلسات داشته باشید. حتی می‌تونید از شرکت‌کننده‌ها بخواید عکس‌های خودشون رو برای انتشار ارسال کنن.
مورد سوم: بی‌توجهی به ایجاد ارتباط بین افراد و پوشش رسانه‌ای
یکی از مهم‌ترین ارزش‌های یک هکاتون، فرصتیه که برای تعامل، شبکه‌سازی و دیده‌شدن ایده‌ها ایجاد می‌کنه. اما خیلی از برگزارکننده‌ها این بعد مهم رو فراموش می‌کنن.
چه باید کرد؟
اگر امکان شبکه‌سازی حضوری نیست، یک سرور دیسکورد بسازید یا کانال ارتباطی برای مشارکت‌کننده‌ها ایجاد کنید. در کنارش، سعی کنید حضور رسانه‌ها یا تولید محتوای خبری پیرامون هکاتون رو در برنامه داشته باشید.
مورد چهارم: حذف بخش بازخوردگیری از شرکت‌کننده‌ها
برخی تصور می‌کنن بعد از پایان رویداد، کار تمومه. در حالی که بازخوردها می‌تونن سرنخ‌های فوق‌العاده‌ای برای بهبود روندهای آینده بدن.
چه باید کرد؟
از قبل، فرم نظرخواهی آماده داشته باشید. قبل از پایان هکاتون، از شرکت‌کننده‌ها بخواید فرم رو پر کنن. این کار ساده، دید ارزشمندی برای ارتقاء هکاتون‌های بعدی ایجاد می‌کنه.
نتیجه گیری
هکاتون‌ها، به‌ویژه در حوزه بلاکچین، فقط یک مسابقه کدنویسی نیستن. این‌ها رویدادهایی هستن که اکوسیستم فناوری رو متحول می‌کنن. برای شرکت‌کننده‌ها، فرصتی برای محک زدن توانمندی‌ها و آشنایی با فضاهای حرفه‌ای هستن؛ و برای برگزارکننده‌ها، فرصتی عالی برای کشف استعدادهای درخشان و حتی توسعه زیرساخت‌های پروژه‌هاشون.
با رشد فناوری بلاکچین، طبیعی بود که هکاتون‌های مخصوص این حوزه به‌وجود بیان. اما برای تاثیرگذاری واقعی، باید از تجربه‌ها درس بگیریم، و قدم‌به‌قدم کیفیت اجرای این رویدادها رو بالاتر ببریم.
تو چی فکر می‌کنی؟ به نظرت هکاتون‌های بلاکچینی چقدر می‌تونن به توسعه این حوزه کمک کنن؟
