مقدمه ای بر ارز دیجیتال اینترنت کامپیوتر (ICP)

پروژه اینترنت کامپیوتر (ICP) یکی از پروژه‌های بسیار بلندپروازانه در دنیای بلاکچین و ارزهای دیجیتال محسوب می‌شود که توسط بنیاد دفینیتی (Dfinity) توسعه داده شده است. این پروژه به‌عنوان نسل جدیدی از اینترنت شناخته می‌شود که قصد دارد برنامه‌ها، وب‌سایت‌ها و سایر خدمات آنلاین را در یک شبکه غیرمتمرکز ایجاد کند. با این پیشرفت، بسیاری از تحلیلگران اینترنت کامپیوتر را به‌عنوان راهی برای ایجاد وب جدید و غیرمتمرکز می‌بینند. در این مقاله، به بررسی ویژگی‌ها و قابلیت‌های این پروژه خواهیم پرداخت و خواهیم دید که آیا اینترنت کامپیوتر توانسته به این جاه‌طلبی‌ها دست یابد یا نه؟

 

رمزارز اینترنت کامپیوتر (ICP) چیست؟

رمزارز اینترنت کامپیوتر (ICP) توکنی دیجیتال است که به کاربران این امکان را می‌دهد که برنامه‌ها، وب‌سایت‌ها و سرویس‌های مبتنی بر وب را بسازند و اجرا کنند. این پروژه توسط بنیاد دفینیتی و با همکاری شرکت‌های سرمایه‌گذاری معتبر مانند اندرسین هورویتز و پلی‌چین کپیتال پشتیبانی می‌شود.
هدف اصلی اینترنت کامپیوتر این است که اینترنت را به‌صورت غیرمتمرکز بازسازی کند و امکاناتی مشابه به اینترنت فعلی اما با ویژگی‌های بلاکچینی و بدون وابستگی به سرورهای مرکزی ارائه دهد. به عبارت دیگر، اینترنت کامپیوتر می‌تواند یک بستر جدید برای برنامه‌های مالی غیرمتمرکز (دیفای) و انواع دیگر برنامه‌های بلاکچینی باشد. این پروژه به کاربران و توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد که بدون نیاز به پلتفرم‌های تجاری مانند گوگل یا آمازون، برنامه‌ها و سرویس‌های خود را به‌طور مستقیم بر روی شبکه بلاکچین اجرا کنند.
 

تاریخچه اینترنت کامپیوتر

بنیاد دفینیتی در سال ۲۰۱۶ در پالو آلتو، کالیفرنیا توسط دومینیک ویلیامز، متخصص علوم کامپیوتر تأسیس شد. ویلیامز توانست در چندین مرحله سرمایه‌گذاری جذب کند، از جمله عرضه اولیه کوین در سال ۲۰۱۷ که حدود ۱۹۵ میلیون دلار جذب شد. همچنین، در سال ۲۰۱۸ حدود ۳۵ میلیون دلار توکن از شبکه را از طریق ایردراپ توزیع کرد. پروژه دفینیتی در حال حاضر تحت نظارت بنیاد دفینیتی، یک سازمان غیرانتفاعی مستقر در زوریخ سوئیس، قرار دارد و دفترهای تحقیقاتی آن در ایالات متحده، انگلستان، آلمان و ژاپن فعالیت می‌کنند.
هدف این بنیاد بازآفرینی اینترنت به‌صورت غیرمتمرکز است تا توسعه‌دهندگان قادر باشند بدون استفاده از سرورهای مرکزی، برنامه‌ها و سرویس‌های خود را بر بستر بلاکچین بسازند. اینترنت کامپیوتر به‌طور رسمی در ۷ مه ۲۰۲۱ راه‌اندازی شد و به‌عنوان یک پروتکل بلاکچین جدید، امکان اجرای برنامه‌ها را از طریق قراردادهای هوشمند مقیاس‌پذیر و واحدهای محاسباتی به نام "کنیسترها" فراهم می‌آورد.

توکن اینترنت کامپیوتر (ICP) چیست؟  

توکن ICP نقش‌های مختلفی در اکوسیستم اینترنت کامپیوتر ایفا می‌کند. این توکن اساساً برای اهداف زیر استفاده می‌شود:
مدیریت حاکمیت شبکه: توکن‌های ICP در فرآیند قفل شدن مورد استفاده قرار می‌گیرند تا «نورون‌ها» ایجاد شوند. این نورون‌ها به‌طور فعال در تصمیم‌گیری‌های مرتبط با شبکه مشارکت کرده و از طریق رأی‌گیری در مدیریت شبکه دخالت دارند. در ازای این مشارکت، کاربران پاداش‌های اقتصادی دریافت می‌کنند.
ایجاد چرخه برای پردازش محاسبات: ICP به‌عنوان منبع ذخیره ارزش عمل می‌کند که می‌تواند به «چرخه» تبدیل شود. چرخه‌ها شبیه سوخت عمل کرده و به انجام محاسبات کمک می‌کنند. پس از استفاده، این سوخت سوزانده می‌شود. تبدیل ICP به چرخه‌ها تحت نظارت سیستم عصبی شبکه و با توجه به نیاز بازارهای خارجی صورت می‌گیرد.
پاداش‌دهی به مشارکت‌کنندگان: اینترنت کامپیوتر به‌طور مداوم توکن‌های جدید تولید می‌کند تا به افرادی که در شبکه مشارکت دارند پاداش بدهد. این پاداش‌ها از طریق مشارکت در حاکمیت، رأی‌دهی یا حتی فعالیت‌هایی مثل مدیریت و میزبانی گره‌ها توزیع می‌شود.
در ماه مه ۲۰۱۸، بنیاد دفینیتی اعلام کرد که قصد دارد توکن‌های ICP به ارزش ۳۵ میلیون فرانک سوئیس را از طریق ایردراپ توزیع کند تا هم‌زمان با ترویج مفهوم «کلاود ۳»، فرصت‌هایی برای اعضای جامعه ایجاد کند تا به این طرح بپیوندند.
در دسامبر ۲۰۱۸، دفینیتی نسخه آلفای شبکه اصلی اینترنت کامپیوتر را راه‌اندازی کرد. امروز، اینترنت کامپیوتر توسط ۴۸ مرکز داده در نقاط مختلف دنیا از جمله آمریکای شمالی، اروپا و آسیا پشتیبانی می‌شود و دارای ۱۳۰۰ گره است. این شبکه به‌طور پیش‌بینی‌شده‌ای در حال رشد است و به‌ویژه در زمینه پشتیبانی از نسل جدید برنامه‌های غیرمتمرکز نقش بسزایی خواهد داشت.
تعداد توکن‌های ICP در ابتدای راه‌اندازی ۴۶۹۲۱۳۷۱۰ توکن بود و عرضه در گردش آن به وضعیت بازار بستگی دارد. در هنگام راه‌اندازی، حدود ۲۳.۸۶٪ از این توکن‌ها در اختیار بنیاد دفینیتی قرار داشت، ۱۸٪ به تیم پروژه اختصاص داشت، ۲۴.۷۲٪ در اختیار سرمایه‌گذاران اولیه بود و مابقی میان مشارکت‌کنندگان استراتژیک و سایر سرمایه‌گذاران تقسیم شد.
 

عملکرد اینترنت کامپیوتر

اینترنت کامپیوتر از یک پروتکل بلاکچین جدید برای ساخت برنامه‌ها استفاده می‌کند. این سیستم به‌جای استفاده از سرورهای سنتی، از کنیسترها بهره می‌برد که واحدهای محاسباتی هستند که برای اجرا و پشتیبانی از خدمات اینترنتی طراحی شده‌اند. این کنیسترها، داده‌ها را پردازش کرده و به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهند تا برنامه‌های خود را در فضای بلاکچین پیاده‌سازی کنند.
سیستم عصبی شبکه (NNS) برای مدیریت توزیع پاداش‌ها در میان مراکز داده استفاده می‌شود. این سیستم همچنین وظیفه توزیع توکن‌های ICP میان گره‌های مختلف شبکه را بر عهده دارد تا از عملکرد بهینه و عادلانه شبکه اطمینان حاصل شود.
اینترنت کامپیوتر از الگوریتم اجماع اثبات سهام (PoS) برای اعتبارسنجی تراکنش‌ها استفاده می‌کند و چندین لایه اعتبارسنجی اضافی به منظور افزایش امنیت و مقیاس‌پذیری در شبکه به کار گرفته شده‌اند.
 

اهداف و مزایای اینترنت کامپیوتر

هدف اصلی پروژه اینترنت کامپیوتر این است که اینترنت را غیرمتمرکز کرده و کاربران را قادر سازد تا بدون وابستگی به پلتفرم‌های تجاری بزرگ، سرویس‌ها و برنامه‌های خود را بسازند. از آنجا که این سیستم مبتنی بر بلاکچین است، برنامه‌ها به‌طور مستقیم بر روی شبکه اجرا می‌شوند و هیچ‌گونه وابستگی به سرورهای متمرکز یا پلتفرم‌های ابری نخواهند داشت.
این سیستم از مقیاس‌پذیری بالا و هزینه‌های کم‌تری نسبت به روش‌های سنتی برخوردار است و در نهایت می‌تواند به رقابتی جدی با غول‌های فناوری مثل گوگل، آمازون و مایکروسافت در زمینه خدمات وب و اینترنت منجر شود.
 

ساختار شبکه اینترنت کامپیوتر (ICP)  

شبکه اینترنت کامپیوتر که توسط بنیاد دفینیتی راه‌اندازی شده، از چهار بخش اصلی تشکیل شده است که به‌طور منظم در یک ساختار سلسله‌مراتبی قرار دارند. در لایه ابتدایی، مراکز داده مستقل قرار دارند که مسئول میزبانی گره‌های شبکه هستند. برخلاف بلاکچین‌های دیگر مانند بیت‌کوین و اتریوم، گره‌های اینترنت کامپیوتر نیازمند داشتن استانداردهای فنی خاصی هستند، بنابراین نمی‌توان هر دستگاه یا کامپیوتر را به‌عنوان گره استفاده کرد.
گره‌ها به‌صورت گروهی زیرشبکه‌ها را میزبانی می‌کنند؛ این زیرشبکه‌ها در واقع نوعی ساختار خاص بلاکچینی هستند که می‌توانند با دیگر بلاکچین‌ها ارتباط برقرار کنند. برخلاف بسیاری از بلاکچین‌ها، زیرشبکه‌های اینترنت کامپیوتر برای تایید تراکنش‌ها از مکانیزم‌های اجماع مانند اثبات کار (PoW) یا اثبات سهام (PoS) استفاده نمی‌کنند.
 

چرخه‌ها و هزینه‌ها در اینترنت کامپیوتر

چرخه‌ها از توکن‌های اینترنت کامپیوتر (ICP) تولید می‌شوند و ارزش آن‌ها به‌طور تقریبی ثابت است تا هزینه محاسبات در شبکه ثابت بماند. این چرخه‌ها، معادل هزینه‌های عملیاتی مانند انرژی، سخت‌افزار، ذخیره‌سازی و پهنای باند هستند و پس از استفاده از سیستم حذف می‌شوند.
در عوض، زیرشبکه‌ها با استفاده از فناوری پیشرفته‌ای به نام "چین‌کی" (Chain Key) با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند. این فناوری امکان انجام تراکنش‌هایی را می‌دهد که وضعیت قراردادهای هوشمند را در کمتر از دو ثانیه نهایی کنند. چین‌کی عملکرد قراردادهای هوشمند را به دو دسته تقسیم می‌کند: درخواست‌های جستجو و درخواست‌های به‌روزرسانی. این روش مبتنی بر تقسیم کار است که در نهایت باعث افزایش سرعت و کارایی کلی شبکه اینترنت کامپیوتر می‌شود.
 

زیرشبکه‌ها و کنیسترها در اینترنت کامپیوتر

زیرشبکه‌ها میزبان "کنیسترها" هستند که به‌عنوان قراردادهای هوشمند مقیاس‌پذیر عمل می‌کنند. این کنیسترها نرم‌افزارهایی هستند که برای انجام تراکنش‌ها و مدیریت داده‌ها از چرخه‌ها استفاده می‌کنند. این مکانیزم مشابه گس در اتریوم است و به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد تا از منابع شبکه به‌طور مؤثر استفاده کنند.

 

ویژگی‌های اینترنت کامپیوتر

اینترنت کامپیوتر بر اساس یک پروتکل جدید و غیرمتمرکز به نام پروتکل اینترنت کامپیوتر (ICP) ساخته شده است. این پروتکل به‌طور جمعی قدرت محاسباتی هزاران گره را ترکیب کرده و یک پلتفرم واحد ایجاد می‌کند که قادر به پشتیبانی از برنامه‌ها و سرویس‌هایی با هر پیچیدگی است.
در این شبکه، قراردادهای هوشمند به واحدهای کد امن به نام "کنیسترها" تقسیم می‌شوند. این کنیسترها به‌عنوان واحدهای محاسباتی عمل می‌کنند که برنامه‌ها یا عملکردهای خاصی را انجام می‌دهند. کاربران از طریق یک نقطه ورود می‌توانند با این کنیسترها تعامل کنند، تجربه‌ای که مشابه اینترنت امروزی است.
 

حذف وابستگی به سرورهای متمرکز

برخلاف اینترنت سنتی، که به زیرساخت‌های متمرکز وابسته است، اینترنت کامپیوتر برنامه‌ها و داده‌ها را مستقیماً در بستر بلاکچین میزبانی کرده و سرویس می‌دهد. این شبکه متشکل از یک سری مراکز داده است که گره‌ها را میزبانی می‌کنند و از پروتکل ICP برای مدیریت و پردازش داده‌ها استفاده می‌کنند.
در نهایت، این گره‌ها به‌طور جمعی در زیرشبکه‌ها قرار می‌گیرند که برای میزبانی کنیسترهای نرم‌افزاری و ارائه خدمات به کاربران از آنها استفاده می‌شود. کاربران می‌توانند از طریق اینترنت کامپیوتر به این کنیسترها متصل شوند و به‌طور مستقیم با آنها تعامل داشته باشند.
 

دلایل متمایز بودن اینترنت کامپیوتر (ICP)

اینترنت کامپیوتر به شیوه‌ای متفاوت از سایر پلتفرم‌ها عمل می‌کند. برخلاف رقبای خود، کاربران نهایی این پلتفرم نیازی به پرداخت هزینه برای استفاده از خروجی‌های محاسباتی قراردادهای هوشمند یا همان کنیسترها ندارند. این کنیسترها از قبل با "چرخه‌ها" شارژ شده‌اند و به‌جای اینکه هزینه محاسبات به‌طور مستقیم از کاربران دریافت شود، یک مدل «گس معکوس» برای پرداخت هزینه‌ها اعمال می‌شود.
این رویکرد منحصر به فرد مزایای بسیاری به همراه دارد. اولین مزیت این است که کاربران بدون نیاز به داشتن رمزارز می‌توانند به راحتی از اینترنت کامپیوتر استفاده کنند، که این موضوع امکان دسترسی آسان‌تر به پلتفرم را فراهم می‌آورد. همچنین، آن‌ها نیازی به آگاهی از اینکه خدمات مورد استفاده‌شان مبتنی بر فناوری‌های غیرمتمرکز است ندارند؛ این امر باعث می‌شود تجربه کاربری برای آنان مشابه اینترنت سنتی باشد، بدون اینکه پیچیدگی‌های پلتفرم‌های بلاکچینی را احساس کنند.
در عوض، مراکز داده به‌ازای خدماتی که ارائه می‌دهند، توکن‌های ICP دریافت می‌کنند. از این توکن‌ها برای شارژ کردن کنیسترها استفاده می‌شود. چرخه‌ها که به‌عنوان منبع محاسباتی برای این کنیسترها عمل می‌کنند، به تدریج تمام می‌شوند و باید مرتباً شارژ شوند. هزینه هر چرخه توسط سیستم حاکمیت شبکه (NNS) تنظیم می‌شود و به مرور زمان به یک مقدار ثابت خواهد رسید.
این سیستم حاکمیتی که تحت عنوان سیستم عصبی شبکه (NNS) شناخته می‌شود، اولین بار در سپتامبر ۲۰۲۰ توسط بنیاد دفینیتی معرفی شد. این سیستم مسئول نظارت، پیکربندی و مدیریت کل شبکه است. کاربران برای مشارکت در فرآیند حاکمیت باید توکن‌های ICP خود را به مدت معین قفل کنند تا بتوانند در تصمیمات مربوط به حاکمیت شبکه رأی بدهند و از پاداش‌های حاکمیتی بهره‌مند شوند.
اینترنت کامپیوتر همچنین از یک مکانیزم اجماع چهار لایه که مبتنی بر روش اثبات سهام است، استفاده می‌کند. این لایه‌ها شامل لایه هویت، لایه اخطار تصادفی، لایه بلاکچین و لایه اسناد رسمی هستند. این لایه‌ها به‌طور هماهنگ امنیت و قابلیت مقاومت در برابر حملات شناخته‌شده (مثل حملات سیبیل و ۵۱ درصدی) را تأمین می‌کنند و در عین حال باعث حفظ غیرمتمرکز بودن و مقیاس‌پذیری شبکه می‌شوند تا به میلیون‌ها کاربر خدمت‌رسانی کنند.
امروزه یکی از بزرگ‌ترین تیم‌های فعال در صنعت ارزهای دیجیتال در حال توسعه پروژه اینترنت کامپیوتر است. به گفته بنیاد دفینیتی، این تیم شامل برجسته‌ترین مهندسان و متخصصان دنیای بلاکچین است که در زمینه محاسبات توزیع‌شده و رمزنگاری از دانش و تجربه بسیار بالایی برخوردارند. دومینیک ویلیامز، بنیان‌گذار و دانشمند ارشد این بنیاد، کارآفرین پیشرو در عرصه فناوری ریلِی چِین است و مسئولیت مدیریت پروژه اینترنت کامپیوتر را بر عهده دارد.
 

مقایسه اینترنت کامپیوتر با اتریوم

در مقایسه با اتریوم، اینترنت کامپیوتر به‌جای تمرکز صرف بر روی برنامه‌های غیرمتمرکز جهت انتقال دارایی‌های دیجیتال، مانند توکن‌ها و قراردادهای هوشمند، تلاش می‌کند تا اینترنت سنتی را با استفاده از مراکز داده‌ای که هویت خاصی دارند، جایگزین کند. در نتیجه، حاکمیت اینترنت کامپیوتر به کاربران نهایی واگذار می‌شود.
اتریوم از قراردادهای هوشمند برای اجرای خودکار توافقات و فرآیندها استفاده می‌کند. اما اینترنت کامپیوتر از کنیسترها بهره می‌برد که مشابه قراردادهای هوشمند هستند، اما با ویژگی مقیاس‌پذیری بسیار بیشتر. علاوه بر این، سرعت و کارایی این دو پلتفرم کاملاً متفاوت است. در حالی که اتریوم با مشکلاتی همچون کارمزدهای تراکنش بالا و زمان تأیید کند مواجه است، اینترنت کامپیوتر قادر است تراکنش‌ها را در ۵ تا ۱۰ ثانیه نهایی کند و مقیاس‌پذیری آن عملاً بی‌نهایت است.
این تفاوت‌های عملکردی به‌ویژه زمانی اهمیت پیدا می‌کنند که وضعیت فعلی اتریوم را با توانمندی‌های موجود در اینترنت کامپیوتر مقایسه کنیم. البته این مقایسه ممکن است با به‌روزرسانی‌های آتی اتریوم، به ویژه با راه‌اندازی اتریوم ۲.۰، تغییر کند.
 

مزایای اینترنت کامپیوتر (ICP)

مقیاس‌پذیری بی‌نهایت: این پلتفرم قادر است به‌طور بی‌وقفه و به‌صورت تصاعدی رشد کرده و به میلیون‌ها کاربر و برنامه خدمت‌رسانی کند.
امنیت پیشرفته: دفینیتی مدعی است که سیستم امنیتی اینترنت کامپیوتر نسبت به سایر پلتفرم‌ها مانند اتریوم بهتر است.
سازگاری با قراردادهای هوشمند: اینترنت کامپیوتر امکان ساخت برنامه‌های غیرمتمرکز را به‌راحتی فراهم می‌آورد و با قراردادهای هوشمند سازگاری کامل دارد.
تیم توسعه با تجربه: این پروژه توسط یکی از برجسته‌ترین تیم‌ها در صنعت بلاکچین و ارزهای دیجیتال توسعه می‌یابد.
 

معایب اینترنت کامپیوتر (ICP)

با این حال، اینترنت کامپیوتر خالی از ایراد نیست. منتقدان اشاره می‌کنند که کد پروتکل این پلتفرم ممکن است مشکلاتی داشته باشد. همچنین، کنترل زیاد بر روی بلاکچین و قیمت توکن ICP باعث می‌شود که برخی نگران متمرکز بودن بیشتر این شبکه باشند و معتقدند که همیشه قیمت توکن تحت نظارت تیم توسعه قرار دارد.

 

نتیجه‌گیری

اینترنت کامپیوتر (ICP) یک پلتفرم نوآورانه است که به‌طور قابل توجهی از سایر شبکه‌های بلاکچینی متمایز می‌شود. برخلاف بلاکچین‌های سنتی مانند اتریوم، اینترنت کامپیوتر تلاش دارد اینترنت غیرمتمرکز و کارآمدتری ایجاد کند که تمامی خدمات و داده‌ها به‌صورت درون‌زنجیره‌ای میزبانی شوند. با استفاده از توکن ICP، این شبکه قابلیت‌هایی مانند مقیاس‌پذیری نامحدود، امنیت بالا، و عملکرد سریع را فراهم می‌آورد. از طرف دیگر، مدل حاکمیتی آن نیز فرصتی برای مشارکت در مدیریت شبکه به کاربران می‌دهد که این ویژگی، آن را به یک پلتفرم منحصر به فرد تبدیل کرده است.
اگرچه نقاط قوت این پلتفرم بسیار چشمگیر است، چالش‌هایی همچون نگرانی‌ها درباره متمرکز بودن شبکه و ایرادات کد پروتکل آن نیز وجود دارد. با این حال، با توسعه بیشتر و بهبود فناوری، اینترنت کامپیوتر می‌تواند جایگاه خود را در اکوسیستم بلاکچین و دنیای دیجیتال تثبیت کند و نقشی کلیدی در انقلاب اینترنت غیرمتمرکز ایفا کند.

 

سوالات متداول

چگونه اینترنت کامپیوتر از سایر بلاکچین‌ها متمایز است؟

اینترنت کامپیوتر به‌جای استفاده از سیستم‌های اثبات کار یا اثبات سهام، از یک مکانیسم اجماع چهار لایه برای تأمین امنیت و مقیاس‌پذیری استفاده می‌کند. همچنین، قراردادهای هوشمند این شبکه (کنیسترها) بسیار مقیاس‌پذیرتر از آنچه در اتریوم وجود دارد هستند.
 

توکن ICP چگونه عمل می‌کند؟

توکن ICP مسئول مدیریت حاکمیت شبکه، تبدیل به چرخه‌های محاسباتی برای تسهیل عملیات شبکه، و پاداش‌دهی به مشارکت‌کنندگان در پروژه است. کاربران با قفل کردن توکن‌های خود در سیستم می‌توانند در فرآیند رأی‌گیری و تصمیم‌گیری‌های شبکه مشارکت کنند.
 

آیا اینترنت کامپیوتر مقیاس‌پذیر است؟

بله، اینترنت کامپیوتر به دلیل استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته و ساختار غیرمتمرکز خود، قابلیت مقیاس‌پذیری نامحدود دارد و می‌تواند از میلیون‌ها کاربر و برنامه پشتیبانی کند.
 

چه مزایایی اینترنت کامپیوتر نسبت به اتریوم دارد؟

اینترنت کامپیوتر به‌طور قابل توجهی سریع‌تر از اتریوم عمل می‌کند و قادر است تراکنش‌ها را در مدت زمان کوتاهی نهایی کند. علاوه بر این، مقیاس‌پذیری آن عملاً بی‌نهایت است و می‌تواند برنامه‌های پیچیده‌تر و بزرگ‌تری را پشتیبانی کند.

آیا اینترنت کامپیوتر امن است؟

بله، اینترنت کامپیوتر از یک ساختار امنیتی بسیار پیشرفته بهره می‌برد که آن را از بسیاری از حملات شناخته‌شده مانند حمله سیبیل یا ۵۱ درصدی محافظت می‌کند. به‌علاوه، سیستم عصبی شبکه این امنیت را به‌طور مداوم مدیریت و بهبود می‌بخشد.