مفهوم لیکوئیدیتی پول (Liquidity Pool) در صرافیهای غیرمتمرکز


فعالیتهای زنجیرهای با ظهور اقتصاد غیرمتمرکز و گسترش رمزارزهایی مانند اتریوم و قراردادهای هوشمند، رونق گرفتهاند. حجم معاملات در پلتفرمهای غیرمتمرکز به حدی رسیده که توان رقابت با صرافیهای متمرکز را دارد. تا دسامبر ۲۰۲۰، این حجم به ۱۵ میلیارد دلار رسید و با توسعه این حوزه و معرفی محصولات جدید، همچنان در حال افزایش است. سوالی که ممکن است مطرح شود این است که این حجم عظیم از معاملات چگونه امکانپذیر شده است؟ پاسخ این سوال در معرفی یکی از مهمترین نوآوریهای بازار دیجیتال، یعنی استخر نقدینگی، نهفته است. در ادامه، این فناوری را تعریف کرده و ویژگیها و چالشهای آن را بررسی خواهیم کرد.
استخر نقدینگی (Liquidity Pool) چیست؟
استخر نقدینگی، که میتوان آن را از زوایای مختلفی تبیین کرد، یکی از ارکان اصلی DeFi به شمار میرود و کارایی قابل توجهی در پروتکلهای وامدهی دارد. در واقع، استخر نقدینگی یک روش نوین برای انجام معاملات کارآمد به سرمایهگذاران ارائه میدهد تا از داراییهای خود سود کسب کنند.
در تعریفی دیگر، استخرهای نقدینگی مجموعهای از توکنها هستند که در صرافیهای غیرمتمرکز و از طریق قراردادهای هوشمند قفل میشوند. هدف اصلی این فناوری، حل مشکلات مربوط به کمبود نقدینگی و تسهیل فرآیند معاملات در بازار ارزهای دیجیتال است. ورود به این استخرها نیازمند دانش و مهارت خاصی است، با این حال، بسیاری از سرمایهگذاران به دنبال مشارکت در استخرهای نقدینگی هستند.
استخر نقدینگی چگونه کار میکند؟
سرمایهگذاران در استخرهای نقدینگی، متناسب با میزان سرمایهای که وارد میکنند، توکن دریافت میکنند. سپس، با انجام معاملات در صرافیهای غیرمتمرکز، درصدی از کارمزد آن معاملات را به نسبت سهم خود دریافت میکنند. توکنهایی که سرمایهگذاران در این استخرها دریافت میکنند، توکنهای LP نامیده میشوند و به خودی خود داراییهای ارزشمندی محسوب میشوند. این فناوری با بهرهگیری از بازارساز خودکار و حفظ قیمت توکنها، ارزش بازار را تأمین میکند. استخرهای نقدینگی بسته به نوع پروتکل خود از الگوریتمهای گوناگونی استفاده میکنند.
تفاوت استخر نقدینگی با دفتر سفارشات (Order Book)
برای درک کامل استخرهای نقدینگی، ابتدا لازم است با یکی از مفاهیم پایهای تبادلات الکترونیکی، یعنی دفتر سفارشات یا Order Book، آشنا شویم. به بیان ساده، دفتر سفارشات لیستی از سفارشهای خرید و فروش موجود در یک بازار خاص است. سیستمی که قابلیت تطبیق این سفارشها را دارد، موتور تطبیق یا Matching Engine نامیده میشود. موتور تطبیق، هسته اصلی تمامی صرافیهای متمرکز (CEX) به شمار میرود و میتوان گفت که این مدل یکی از بهترین روشها برای انجام تبادلات و ایجاد بازارهای مالی پیچیده است.
اما در اقتصاد غیرمتمرکز (DeFi)، وضعیت پیچیدهتر است. در این بازار، تبادل ارز باید به صورت کاملاً غیرمتمرکز انجام شود و هیچ شخص یا سازمان متمرکزی نباید داراییها را نگهداری کند. استفاده از دفتر سفارشات در این ساختار مشکلاتی را به وجود میآورد. مشکل بعدی، هزینه گس (Gas Fee) است که هنگام استفاده از دفتر سفارشات باید پرداخت شود و این امر هزینه مبادله را برای کاربران افزایش میدهد. مسئله دیگر، توان پردازش پایین حجم معاملات در شبکههای بلاک چین است. شبکههای بلاک چین ظرفیت پردازش حجم بالای معاملات را ندارند.
البته صرافیهایی مانند صرافی غیرمتمرکز بایننس وجود دارند که بر پایه دفتر سفارشات زنجیرهای فعالیت میکنند و به طور خاص بر روی مبادلات ارزان و سریع تمرکز دارند. پروژه سروم نیز یکی دیگر از صرافیهای غیرمتمرکز است که از دفتر سفارشات زنجیرهای استفاده میکند و بر روی بلاک چین سولانا فعال است.
با این حال، یک نکته بسیار مهم وجود دارد و آن محبوبیت بینظیر بلاک چین اتریوم است. به همین دلیل، بخش عمدهای از سرمایه بازار کریپتو در این بلاک چین قرار دارد. امکان استفاده مستقیم از سرمایه موجود در شبکه اتریوم در سایر شبکهها وجود ندارد، مگر اینکه از پلهای بین زنجیرهای (Cross-chain bridge) استفاده شود.
کاربردهای استخر نقدینگی
همانطور که اشاره شد، AMMها یکی از محبوبترین کاربردهای استخرهای نقدینگی هستند. اما استخر نقدینگی مفهومی ساده است که کاربردهای متنوعی دارد. در ادامه، برخی از مهمترین کاربردهای آن را بررسی میکنیم.
ییلد فارمینگ (Yield Farming)
یکی از مهمترین کاربردهای استخرهای نقدینگی، در ییلد فارمینگ (Yield Farming) یا استخراج نقدینگی (Liquidity Mining) است. استخرهای نقدینگی، زیربنای پلتفرمهای تولید خودکار بازده مانند یرن فایننس (Yearn Finance) هستند. در این پلتفرمها، معاملهگران وجوه خود را به استخر وارد کرده و سپس به تولید بازده میپردازند. توزیع عادلانه و صحیح توکنهای جدید بین افراد، یک چالش مهم برای پروژههای ارز دیجیتال است.
یکی از بهترین روشها برای این کار، استفاده از لیکوییدیتی ماینینگ است. به عبارت ساده، توکنها به صورت الگوریتمی بین افرادی که دارایی خود را وارد استخر کردهاند، توزیع میشود و سپس توکنهای صادر شده به نسبت سهم افراد تقسیم میگردد.
گاورننس (Governance)
گاورننس یا حاکمیت، یکی دیگر از کاربردهای استخرهای نقدینگی است. در برخی موارد، برای تصویب یک طرح پیشنهادی، به تعداد زیادی رای توکنی نیاز است. در چنین شرایطی میتوان از استخرهای دارایی استفاده کرد. در این طرح، افراد از منافع مشترکی که به نظرشان برای پروتکل اهمیت دارد، حمایت میکنند.
بیمه
حوزههای نوظهوری در عرصه دیفای در حال شکلگیری هستند که یکی از آنها بیمه است. بیمه در برابر ریسک قراردادهای هوشمند ارائه میشود و بسیاری از فعالیتها در این حوزه از استخرهای نقدینگی قدرت میگیرد.
ترنشینگ (Tranching)
یکی از کاربردهای پیشرفته استخرهای نقدینگی، ترنشینگ است. این مفهوم که ریشه در امور مالی سنتی دارد، به تقسیمبندی محصولات مالی بر اساس ریسک و بازده اشاره دارد. این محصولات مالی به LPها اجازه میدهند تا حالتهای ریسک و بازده شخصیسازیشده را انتخاب کنند.
معایب و خطرات تهدید کننده در یک استخر نقدینگی

استفاده از بازارهای غیرمتمرکز مزایای زیادی دارد، اما این بازار مانند هر بازار مالی دیگری بدون ریسک نیست. استفاده از استخرهای نقدینگی نیز ریسکها و معایب خاص خود را دارد. با کمی دقت و توجه میتوان تا حد زیادی این معایب را برطرف کرد. در ادامه، برخی از معایب و خطرات تهدید کننده استخرهای نقدینگی را بررسی میکنیم.
ضرر ناپایدار (Impermanent Loss)
قبل از تأمین نقدینگی برای یک بازارساز خودکار، باید با مفهوم ضرر ناپایدار یا Impermanent Loss آشنا شویم. به طور خلاصه، ضرر ناپایدار به کاهش ارزش دلاری داراییها در مقایسه با نگهداری آنها در کیف پول، در زمان تأمین نقدینگی در یک AMM گفته میشود. با ارائه نقدینگی در یک بازارساز خودکار، ممکن است در معرض Impermanent Loss قرار بگیریم. این ضرر ممکن است کم و ناچیز باشد، اما گاهی اوقات میتواند بزرگ و قابل توجه باشد.
این نوع ضرر معمولاً در استخرهای نقدینگی استانداردی رخ میدهد که LPهای آن باید هر دو جفت توکن را به میزان مشخص تأمین کنند (مثلاً ۱۰ توکن Cake و ۰.۲۵ BNB) و قیمت یکی از توکنها دچار نوسان شود. به زبان ساده، Impermanent Loss زمانی اتفاق میافتد که ارزش دلاری یک رمزارز افزایش یابد، اما این افزایش در مقایسه با استراتژی هادل کردن (خرید و نگهداری در کیف پول) کمتر باشد. در واقع، ضرر ناپایدار، اختلاف قیمت فیات (دلاری، یورویی یا هر ارز فیات دیگر) بین نگهداری توکن در بازارساز خودکار و کیف پول ارز دیجیتال است.
به عنوان مثال، سارا ۱ واحد ETH به ارزش ۱,۰۰۰ دلار و ۱,۰۰۰ واحد DAI به ارزش ۱,۰۰۰ دلار را به یک استخر نقدینگی واریز کرده است. در این AMM خاص، توکنهای واریزی باید ارزش یکسانی داشته باشند. بنابراین، قیمت ETH هنگام واریز به استخر برابر با ۱,۰۰۰ DAI است و کل ارزش دلاری ارز دیجیتال واریز شده توسط سارا، ۲,۰۰۰ دلار است.
فرض کنید کل دارایی استخر ۱۰ واحد ETH و ۱۰,۰۰۰ واحد DAI باشد، در این صورت دارایی سارا ۱۰ درصد کل سهام استخر است. حال فرض کنید قیمت ETH به ۴,۰۰۰ دلار افزایش پیدا کند. در این حالت، معاملهگران آربیتراژ با افزودن DAI، توکن ETH از استخر خارج میکنند. این فرآیند تا زمانی ادامه مییابد که نسبت این دو توکن به تعادل برسد. توجه داشته باشید که عامل تعیینکننده قیمت داراییها، نسبت بین آنها در استخر نقدینگی است.
پس اگر قیمت ETH برابر با ۴,۰۰۰ DAI در استخر باشد، نسبت بین مقدار ETH و DAI در استخر تغییر زیادی کرده است. اکنون میزان ارزهای داخل استخر برابر با ۵ ETH و ۲۰,۰۰۰ DAI است. در چنین شرایطی، سارا تصمیم میگیرد داراییهای خود را از استخر خارج کند. همانطور که گفته شد، سهم سارا ۱۰ درصد از داراییهای استخر است.
۱۰ درصد داراییهای استخر برابر با ۰.۵ ETH و ۲,۰۰۰ DAI به ارزش ۴,۰۰۰ دلار است که سارا میتواند از استخر برداشت کند. سارا در ابتدا ۲,۰۰۰ دلار به استخر واریز کرده و اکنون داراییهای او به ۴,۰۰۰ دلار رسیده است، بنابراین سود خوبی کسب کرده است. این سود بد نیست، اما اگر همان ۱ واحد ETH و ۱,۰۰۰ واحد DAI را نگه میداشت چه اتفاقی میافتاد؟ ارزش کل این مقدار ارز دیجیتال اکنون ۵,۰۰۰ دلار بود. یعنی اگر سارا ارز دیجیتال خود را در کیف پول نگهداری میکرد، ۱,۰۰۰ دلار بیشتر سود میکرد.
در واقع، اگر سارا ارز دیجیتال خود را در کیف پول نگهداری میکرد و آنها را به استخر نقدینگی واریز نمیکرد، ۱,۰۰۰ دلار سود بیشتری به دست میآورد. در چنین شرایطی، سارا دچار ضرر ناپایدار یا Impermanent Loss شده است.
البته در این مثال، پاداش کمیسیون دریافتی سارا را محاسبه نکردیم. ممکن است کمیسیون دریافتی ضرر را تا حد زیادی جبران کند. اما به هر حال، آشنایی و درک کامل مفهوم ضرر ناپایدار قبل از شروع فعالیت در بازارهای دیفای یک امر ضروری است. به عبارت ساده، تخمین ضرر ناپایدار نسبت به استراتژی خرید و هادل مطابق با محاسبات زیر است:
اختلاف قیمت ۱.۲۵ برابری = ۰.۶ درصد ضرر ناپایدار
اختلاف قیمت ۱.۵ برابری = ۲ درصد ضرر ناپایدار
اختلاف قیمت ۱.۷۵ برابری = ۳.۸ درصد ضرر ناپایدار
اختلاف قیمت ۲ برابری = ۵.۷ درصد ضرر ناپایدار
اختلاف قیمت ۳ برابری = ۱۳.۴ درصد ضرر ناپایدار
اختلاف قیمت ۴ برابری = ۲۰ درصد ضرر ناپایدار
اختلاف قیمت ۵ برابری = ۲۵.۵ درصد ضرر ناپایدار
اسلیپیج (Slippage)
یکی دیگر از خطرات و معایب کار با استخرهای نقدینگی، اسلیپیج است. لغزش قیمت یا اسلیپیج زمانی رخ میدهد که بین قیمت نهایی و قیمت مورد نظر کاربر برای انجام معامله، اختلاف ایجاد شود. به همین دلیل است که مقدار اسلیپیج ارتباط مستقیمی با سودآوری معامله دارد.
عوامل متعددی باعث ایجاد اسلیپیج میشوند که مهمترین آنها میزان نقدینگی است. زمانی که استخر نقدینگی کوچک باشد، میزان نقدینگی داراییهای آن پایین است. اگر در چنین شرایطی یک معامله بزرگ انجام شود، میتواند تفاوت شدیدی بین قیمت نهایی و قیمت مورد نظر شما ایجاد کند. تنها راه جلوگیری از این اتفاق، استفاده از استخرهای بزرگ با نقدینگی بیشتر است.
فرانت رانینگ و کلاهبرداری
علاوه بر ریسکها و تهدیدات معمول استخرهای نقدینگی، روشهایی برای سوء استفاده از آنها نیز وجود دارد که اصلیترین آنها حمله ساندویچی است. در این نوع حمله که نوعی فرانت رانینگ محسوب میشود، تریدرهای هکر از تراکنشهای در حال انتظار استخرهای نقدینگی سوء استفاده کرده و با انجام تراکنش قبل و بعد از معامله اصلی، سود به دست میآورند.
توجه داشته باشید که هنگام فعالیت در استخرهای نقدینگی غیرمتمرکز، میتوانید به صورت دستی اسلیپیج را تنظیم کنید. اگر میزان اسلیپیج را بالا قرار دهید (مثلاً بالای ۵ درصد)، ممکن است در معرض حمله قرار گرفته و مبلغ بیشتری پرداخت کنید که این امر منجر به کاهش سود شما میشود.
ریسک قرارداد هوشمند
از دیگر خطرات کار با استخرهای نقدینگی باید به ریسک قراردادهای هوشمند اشاره کرد. با واریز ارز دیجیتال به یک استخر نقدینگی، از نظر فنی و قانونی داراییهای شما در اختیار هیچ واسطهای قرار ندارد و خود قرارداد به عنوان متولی این وجوه عمل میکند. در چنین شرایطی، اگر یک باگ در قرارداد وجود داشته باشد یا مشکلی از طرف وامهای فوری یا همان فلش لونها (Flash Loan) ایجاد شود، احتمال از دست رفتن داراییهای شما وجود دارد.
همچنین، هنگام معامله باید مراقب پروژههایی باشید که توسعهدهندگان اجازه تغییر در قوانین حاکمیت استخر را دارند. در برخی موارد، توسعهدهندگان با داشتن یک کلید ادمین یا روشهای دیگر میتوانند به کدهای اسمارت کانترکت دسترسی داشته باشند. این دسترسی به آنها اجازه میدهد تا رفتارهای مخربی مانند کنترل وجوه در استخر را انجام دهند.
حملات فلش لونها یکی دیگر از ریسکهای کار با پلتفرمهای غیرمتمرکز برای کسب سود از ارائه وام به کاربران دیگر است. در چنین حملاتی، هکرها با سوء استفاده از پایین بودن امنیت قرارداد هوشمند یک پلتفرم، بدون ارائه وثیقه، مقدار هنگفتی رمزارز را قرض میگیرند و سپس با تغییر مصنوعی قیمت، باعث ضرر دیدن سایر کاربران میشوند.
مزایای شرکت در یک استخر نقدینگی
یکی از مهمترین مزایای استخرهای نقدینگی، تأمین نقدینگی برای معاملاتی است که در صرافیهای غیرمتمرکز انجام میشوند. علاوه بر این، این استخرها امکان کسب سود از نگهداری رمزارزها را از طریق تبدیل شدن به LP و دریافت کارمزد حاصل از تراکنشها فراهم میکنند.
بسیاری از پروژهها برای افزایش حجم استخر نقدینگی و کاهش ریسک آنها، تأمینکنندگان را به انجام معاملات بیشتر تشویق میکنند. بنابراین، میتوان گفت که در ییلد فارمینگ، فرصت سودآوری بیشتری از طریق توکنهای پاداش وجود دارد.
چگونه میتوان از استخرهای نقدینگی کسب درآمد کرد؟
سرمایهگذاران از کارمزد حاصل از معاملاتی که در صرافیهای غیرمتمرکز نقدینگی آنها را تأمین کردهاند، سود دریافت میکنند. میزان این سود با توجه به میزان دارایی شما متفاوت خواهد بود. بنابراین، هرچه میزان دارایی بیشتری در استخر نقدینگی سرمایهگذاری کرده باشید، سود بیشتری نصیب شما خواهد شد. به درآمد حاصل از تأمین نقدینگی در استخرهای نقدینگی، استخراج نقدینگی گفته میشود.
نرخ سود در استخراج نقدینگی به میزان موجودی استخر نقدینگی بستگی دارد. بنابراین، هرچه موجودی استخر نقدینگی بیشتر باشد، درآمد شما نیز بالاتر خواهد رفت. به عنوان مثال، ییلد فارمینگ یکی از مهمترین استراتژیهای کسب سود از یک استخر نقدینگی است. در این روش، سرمایهگذاران برای داشتن درآمد بیشتر، بین استخرهای نقدینگی مختلف جابجا میشوند.
در عملیاتهای ماینینگ نقدینگی، شما به عنوان سرمایهگذار توکنهای خود را به استخر نقدینگی واریز میکنید. مثلاً در بلاک چین اتریوم، اگر ۱۰ توکن ETH به ارزش ۱۵۰۰ دلار دارید، باید ۱۵۰۰۰ دلار تتر در حساب خود داشته باشید. مبلغ سرمایهگذاری شما در استخر نقدینگی به متقاضیان وام تعلق میگیرد. بنابراین، در این روش شما نه تنها کسب درآمد میکنید، بلکه به توسعه پروژههای مالی غیرمتمرکز نیز کمک خواهید کرد.
بهترین استخرهای نقدینگی
تا به اینجا، مفهوم استخر نقدینگی و روشهای کسب درآمد از آن را بررسی کردیم. نکته قابل توجه این است که بیشتر پلتفرمهای غیرمتمرکز برای انجام معاملات بدون نیاز به مجوز در استخرهای نقدینگی، از بازارسازان خودکار بهره میبرند. در ادامه، با برخی از برترین استخرهای نقدینگی آشنا خواهیم شد:
یونیسوآپ (Uniswap)
یونیسوآپ، یک پروتکل کلیدی در حوزه صرافیهای غیرمتمرکز است که تحولی عظیم در تأمین نقدینگی ایجاد کرده است. این صرافی با حذف واسطهها، امکان انجام مستقیم معاملات را برای معاملهگران فراهم میکند. یونیسوآپ با استفاده از قراردادهای هوشمند، امکان معامله مستمر و تعیین قیمت را به کاربران میدهد. ویژگیهای این استخر نقدینگی که به محبوبیت آن افزوده است شامل کارمزد پایین، عدم نیاز به مجوز و تجربه کاربری آسان میشود. این پلتفرم به عنوان یکی از پیشگامان حوزه DeFi، تحولات گستردهای را در امور مالی غیرمتمرکز رقم زده است.
بالانسر (Balancer)
بالانسر، یک پلتفرم غیرمتمرکز در زمینه استخرهای نقدینگی است که امکان مدیریت خودکار سبد دارایی و همچنین تأمین نقدینگی را فراهم میکند. بالانسر با ایجاد تخصیص پویای داراییها، امکان ایجاد استخرهای نقدینگی متنوع را فراهم میسازد. این پروتکل از مبادله بین توکنهای مختلف پشتیبانی کرده و به سرمایهگذاران کارمزد و پاداش تخصیص میدهد. استخرهای نقدینگی بالانسر با رویکردهای نوآورانه خود، کارایی و انعطافپذیری معاملات را افزایش داده و علاوه بر حفظ داراییهای سرمایهگذاران، بازده سرمایهگذاری آنها را به حداکثر میرسانند.
سوشیسوآپ (Sushiswap)
این پروتکل نقدینگی غیرمتمرکز بر روی بلاک چین فعال است و با استفاده از قراردادهای هوشمند، نقدینگی معاملات را تأمین میکند. مهمترین ویژگی این پلتفرم، پشتیبانی از AMM است که به کاربران امکان دریافت پاداش در ازای تأمین نقدینگی جفت توکنها را میدهد.
کرو فایننس (Curve Finance)
کرو فایننس، یکی دیگر از استخرهای نقدینگی فعال بر روی شبکه اتریوم است. این پروتکل نقدینگی با بهرهگیری از بازارسازان خودکار، امکان انجام معاملات استیبل کوین با حداقل ضرر و کارمزد مقرون به صرفه را فراهم میسازد. الگوریتمهای منحصربهفرد کرو فایننس و همچنین عمق بالای استخرهای نقدینگی آن، دقت معاملات را افزایش میدهد. در واقع، میتوان گفت کرو فایننس به افزایش محبوبیت استیبل کوینها در میان کاربرانی که به دنبال معامله با ریسک پایین هستند، کمک کرده است.
پنکیکسوآپ (Pancake Swap)
پنکیکسوآپ، یک استخر نقدینگی دیگر در بازار مالی غیرمتمرکز است که بر روی زنجیره هوشمند بایننس ایجاد شده و امکان تأمین نقدینگی و انجام معاملات را برای توکنهای مختلف فراهم میکند. این پروتکل با استفاده از بازارسازان خودکار، نیازی به انجام معاملات به روش سنتی ندارد. بنابراین، معاملهگران با قرار دادن توکنهای خود در استخر نقدینگی، کارمزد و پاداش دریافت خواهند کرد. کارمزد پایین و سرعت بالای انجام تراکنش در این پلتفرم، آن را به یک جایگزین خوب و مقرون به صرفه برای سایر صرافیها تبدیل کرده است.
نتیجهگیری
در این مقاله به بررسی ماهیت استخر نقدینگی و مهمترین ویژگیهای آن پرداختیم. همچنین، روشهای کسب درآمد از استخرهای نقدینگی و انواع مهم آن را معرفی کردیم. با شناخت استخرهای نقدینگی، شما این امکان را خواهید داشت که علاوه بر حفظ سرمایه خود، از انجام معاملات سود کسب کنید. از جمله مزایای اصلی سرمایهگذاری در یک استخر نقدینگی، تأمین نقدینگی برای معاملات انجام شده در صرافیهای غیرمتمرکز است. در بسیاری از پروژههای ارز دیجیتال، برای گسترش استخر نقدینگی و کاهش ریسکهای مرتبط، کاربران به سرمایهگذاری تشویق میشوند.
میزان سود حاصل از این نوع پلتفرمهای سرمایهگذاری به میزان موجودی استخرهای نقدینگی بستگی دارد. بنابراین، هرچه میزان توکنهای سرمایهگذاری شده بیشتر باشد، درآمد بیشتری از این طریق کسب خواهید کرد. علاوه بر این، معایب انجام معامله در استخرهای نقدینگی را نیز بررسی کردیم و گفتیم که ضرر ناپایدار، اسلیپیج و ریسک قرارداد هوشمند از جمله مهمترین معایب سرمایهگذاری در استخرهای نقدینگی به شمار میروند. برترین استخرهای نقدینگی بر اساس گستردگی و امکانات عبارتند از یونیسوآپ، بالانسر، سوشیسوآپ، کرو فایننس و پنکیکسوآپ.