مقدمه

در دنیای پرشتاب و پیچیده‌ی فناوری اطلاعات، شرکت‌هایی وجود دارند که نه تنها مسیر آینده را شکل می‌دهند، بلکه ستون فقرات بسیاری از کسب‌وکارهای بزرگ و کوچک در سراسر جهان را تشکیل می‌دهند. یکی از این نام‌ها، اوراکل کورپوریشن (Oracle Corporation) است. این شرکت بزرگ فناوری، با سابقه‌ای درخشان در زمینه سیستم‌های مدیریت پایگاه داده و نرم‌افزارهای سازمانی، خود را به عنوان یکی از تأثیرگذارترین بازیگران صنعت IT معرفی کرده است. از پایگاه داده‌های قدرتمند که اطلاعات مالی شرکت‌های بزرگ را ذخیره می‌کنند تا نرم‌افزارهای مدیریت ارتباط با مشتری (CRM) و سیستم‌های برنامه‌ریزی منابع سازمانی (ERP)، اوراکل در همه جا حضور دارد و زیرساخت دیجیتال دنیای مدرن را پشتیبانی می‌کند.
اما داستان اوراکل تنها به موفقیت‌های فنی و تجاری محدود نمی‌شود. این شرکت با شخصیت کاریزماتیک و بحث‌برانگیز بنیان‌گذارش، لری الیسون، و همچنین رقابت‌های شدید با سایر غول‌های فناوری مانند مایکروسافت، آی‌بی‌ام و اس‌آپی (SAP)، همواره در کانون توجه بوده است. از خریدهای بزرگ و جسورانه مانند سان مایکروسیستمز (Sun Microsystems) تا دعواهای حقوقی پر سر و صدا، اوراکل همواره در حال گسترش و تسلط بر بازارهای جدید بوده است. این مقاله با هدف ارائه یک تصویر جامع، دقیق و کاملاً یونیک از شرکت اوراکل، از تاریخچه‌ی شکل‌گیری آن در قلب سیلیکون ولی تا جایگاه کنونی‌اش به عنوان یک رهبر در فناوری ابری (Cloud Technology)، تدوین شده است. در ادامه، به بررسی تاریخچه، پروژه‌ها و محصولات کلیدی، بنیان‌گذاران، و همچنین چالش‌ها و حواشی مرتبط با این شرکت خواهیم پرداخت تا خوانندگان بتوانند با یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین شرکت‌های فناوری جهان آشنا شوند.

 

آشنایی با شرکت اوراکل کورپوریشن

اوراکل کورپوریشن، یک شرکت چندملیتی فناوری آمریکایی است که دفتر مرکزی آن در آستین، تگزاس قرار دارد. این شرکت که در سال ۱۹۷۷ با نام Software Development Laboratories تأسیس شد، به سرعت به یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان نرم‌افزارهای سازمانی در جهان تبدیل شد. هسته اصلی کسب‌وکار اوراکل در طول دهه‌ها بر سیستم‌های مدیریت پایگاه داده رابطه‌ای (Relational Database Management Systems - RDBMS) متمرکز بوده است. این سیستم‌ها به شرکت‌ها کمک می‌کنند تا داده‌های خود را به صورت کارآمد ذخیره، مدیریت و بازیابی کنند و به همین دلیل، برای عملکرد بسیاری از سازمان‌ها حیاتی هستند.
اوراکل، فراتر از پایگاه داده، سبد محصولات خود را به طور چشمگیری گسترش داده است. امروزه، این شرکت طیف وسیعی از نرم‌افزارهای کاربردی سازمانی را ارائه می‌دهد که شامل سیستم‌های ERP برای مدیریت منابع مالی، انسانی و تولید، نرم‌افزارهای CRM برای مدیریت ارتباط با مشتری، و نرم‌افزارهای مدیریت زنجیره تأمین (SCM) می‌شوند. علاوه بر این، اوراکل در سال‌های اخیر با سرمایه‌گذاری‌های سنگین و خریدهای استراتژیک، خود را به عنوان یک بازیگر اصلی در فناوری ابری معرفی کرده است. پلتفرم اوراکل کلود (Oracle Cloud) به شرکت‌ها امکان می‌دهد تا نرم‌افزارها، زیرساخت‌ها و پلتفرم‌های خود را از طریق اینترنت به صورت خدمات ابری (Cloud Services) مدیریت کنند.

 

تاریخچه شرکت اوراکل کورپوریشن

تاریخچه اوراکل، داستانی از بلندپروازی، نوآوری و رقابت بی‌وقفه است. این داستان از یک ایده ساده برای ساخت یک پایگاه داده کارآمد آغاز شد و به یک امپراتوری جهانی فناوری ختم شد.
 

شکل‌گیری و سال‌های اولیه (۱۹۷۷-۱۹۸۰)

داستان اوراکل در سال ۱۹۷۷ و با تأسیس شرکت Software Development Laboratories (SDL) توسط لری الیسون، باب مینر (Bob Miner) و اد اوتس (Ed Oates) آغاز شد. ایده اولیه آن‌ها بر اساس مقاله‌ای منتشر شده توسط ادگار کاد (Edgar F. Codd)، محقق IBM، در مورد پایگاه داده‌های رابطه‌ای بود. در آن زمان، IBM توجه چندانی به این فناوری نشان نداد و الیسون و همکارانش فرصت را غنیمت شمردند. آن‌ها اولین نسخه تجاری از پایگاه داده رابطه‌ای را در سال ۱۹۷۹ با نام Oracle v.2 به بازار عرضه کردند. جالب است بدانید که این محصول نسخه ۱ نداشت، چرا که بنیان‌گذاران می‌خواستند مشتریان فکر کنند محصولشان کاملاً بالغ و پیشرفته است. این پایگاه داده در ابتدا برای پروژه‌های سیا (CIA) توسعه یافت و همین امر به آن‌ها کمک کرد تا به صورت مستقل به توسعه محصول ادامه دهند.
 

رشد و تسلط بر بازار (۱۹۸۰-۲۰۰۰)

در دهه ۱۹۸۰، اوراکل به سرعت رشد کرد و به یک رهبر در بازار پایگاه داده تبدیل شد. این شرکت با معرفی پایگاه داده اوراکل v3، که قابلیت اجرا بر روی سیستم‌های مختلف را داشت، توانست از رقبایش پیشی بگیرد. این استراتژی، اوراکل را به عنوان یک گزینه منعطف و قدرتمند برای شرکت‌هایی که از سخت‌افزارهای متفاوت استفاده می‌کردند، مطرح کرد. در این دوران، اوراکل به یک شرکت سهامی عام تبدیل شد و با ورود به بورس، سرمایه‌های عظیمی را جذب کرد. در دهه ۱۹۹۰، این شرکت با نوآوری‌های خود مانند مدیریت اطلاعات چندرسانه‌ای و پایگاه داده مبتنی بر اینترنت، جایگاه خود را به عنوان یک رهبر بلامنازع در این صنعت تثبیت کرد.
 

عصر خریدهای بزرگ و فناوری ابری (۲۰۰۰-تاکنون)

در قرن بیست و یکم، اوراکل استراتژی خود را به طور چشمگیری تغییر داد. این شرکت به جای تمرکز صرف بر توسعه داخلی، به انجام خریدهای بزرگ و جسورانه روی آورد. خرید شرکت‌هایی مانند پیپل‌سافت (PeopleSoft)، سیبل سیستمز (Siebel Systems) و به ویژه سان مایکروسیستمز در سال ۲۰۰۹، نشان‌دهنده جاه‌طلبی‌های لری الیسون برای گسترش امپراتوری اوراکل بود. خرید سان مایکروسیستمز، اوراکل را به دنیای سخت‌افزار و نرم‌افزارهای متن‌باز مانند جاوا (Java) و مای‌اس‌کیوال (MySQL) وارد کرد. در سال‌های اخیر، تمرکز اصلی اوراکل بر فناوری ابری بوده است. این شرکت با راه‌اندازی اوراکل کلود و رقابت با بازیگران بزرگی مانند آمازون وب سرویسز (AWS)، مایکروسافت آژور و گوگل کلود، تلاش می‌کند تا سهم خود را در این بازار پررونق افزایش دهد و زیرساخت‌های لازم برای تحول دیجیتال شرکت‌ها را فراهم کند.

 

پروژه‌ها و محصولات شرکت اوراکل کورپوریشن

سبد محصولات اوراکل بسیار گسترده است و تقریباً تمامی نیازهای نرم‌افزاری یک سازمان را پوشش می‌دهد. این محصولات به صورت یکپارچه با یکدیگر کار می‌کنند تا راه‌حل‌های جامعی را برای مشتریان فراهم کنند.
 

سیستم‌های مدیریت پایگاه داده

پایگاه داده اوراکل (Oracle Database)، مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین محصول این شرکت است. این سیستم مدیریت پایگاه داده رابطه‌ای، به دلیل قابلیت اطمینان بالا، مقیاس‌پذیری و عملکرد فوق‌العاده، در بسیاری از سازمان‌های بزرگ و حیاتی در سراسر جهان استفاده می‌شود. از بانک‌ها و مؤسسات مالی گرفته تا شرکت‌های هواپیمایی و دولت‌ها، بسیاری از کسب‌وکارهای مهم برای مدیریت داده‌های خود به پایگاه داده اوراکل متکی هستند. این پایگاه داده از انواع مختلفی از داده‌ها پشتیبانی می‌کند و با ویژگی‌های پیشرفته‌ای مانند مدیریت دیتا سنتر، امنیت داده‌ها و تحلیل داده‌ها، نیازهای سازمان‌ها را به طور کامل برطرف می‌کند.
 

نرم‌افزارهای سازمانی (ERP, CRM, SCM)

اوراکل طیف وسیعی از نرم‌افزارهای کاربردی سازمانی را ارائه می‌دهد که به شرکت‌ها کمک می‌کنند تا فرآیندهای کسب‌وکار خود را بهینه کنند. اوراکل ERP به سازمان‌ها امکان مدیریت مالی، خرید، تولید و منابع انسانی را می‌دهد. این نرم‌افزارها به صورت یکپارچه با یکدیگر کار می‌کنند و به مدیران دید جامعی از عملکرد سازمان می‌دهند. اوراکل CRM به تیم‌های فروش و بازاریابی کمک می‌کند تا ارتباط با مشتریان را بهبود بخشند و اوراکل SCM نیز فرآیندهای مربوط به زنجیره تأمین را مدیریت می‌کند. این نرم‌افزارها، به صورت خدمات ابری (SaaS) نیز ارائه می‌شوند که به شرکت‌ها امکان می‌دهد بدون نیاز به سرمایه‌گذاری در سخت‌افزار، از آن‌ها استفاده کنند.
 

فناوری ابری و سخت‌افزار

در سال‌های اخیر، اوراکل به طور فزاینده‌ای بر فناوری ابری تمرکز کرده است. اوراکل کلود (Oracle Cloud Infrastructure - OCI) یک پلتفرم کامل از خدمات ابری است که شامل زیرساخت به عنوان سرویس (IaaS)، پلتفرم به عنوان سرویس (PaaS) و نرم‌افزار به عنوان سرویس (SaaS) می‌شود. این پلتفرم به مشتریان اجازه می‌دهد تا برنامه‌های کاربردی خود را بر روی زیرساخت اوراکل اجرا کنند، از ابزارهای توسعه آن استفاده نمایند و از نرم‌افزارهای سازمانی به صورت ابری بهره ببرند. علاوه بر این، اوراکل با خرید سان مایکروسیستمز، وارد دنیای سخت‌افزار نیز شد و اکنون سرورها و سیستم‌های ذخیره‌سازی داده را نیز به مشتریان خود ارائه می‌دهد.

 

بنیان‌گذاران شرکت اوراکل کورپوریشن

اوراکل، همانند بسیاری از شرکت‌های موفق جهان، توسط گروهی از افراد با استعداد و با دیدگاه‌های بلندمدت تأسیس شد. هر یک از این افراد نقشی کلیدی در شکل‌گیری و رشد این شرکت ایفا کردند.
 

لری الیسون (Larry Ellison)

لری الیسون، شاید شناخته‌شده‌ترین و تأثیرگذارترین چهره در تاریخ اوراکل باشد. او که به دلیل شخصیت کاریزماتیک و جاه‌طلبش شناخته می‌شود، از سال ۱۹۷۷ تا ۲۰۱۴ به عنوان مدیرعامل شرکت فعالیت کرد و همچنان به عنوان رئیس هیئت مدیره و مدیر ارشد فناوری (CTO) در این شرکت مشغول به کار است. دیدگاه‌های نوآورانه و استراتژی‌های تهاجمی الیسون، اوراکل را به جایگاه کنونی‌اش رساند. او معتقد بود که پایگاه داده‌های رابطه‌ای آینده صنعت فناوری هستند و با وجود تردیدهای اولیه، بر این باور پافشاری کرد. سبک مدیریت جسورانه و خریدهای بزرگ او، به اوراکل اجازه داد تا به سرعت گسترش یابد و بر رقبای خود غلبه کند.
 

باب مینر (Bob Miner)

باب مینر یکی دیگر از بنیان‌گذاران اصلی اوراکل بود. او به عنوان یک برنامه‌نویس با استعداد، نقش مهمی در توسعه نسخه‌های اولیه پایگاه داده اوراکل ایفا کرد. مینر به عنوان رئیس بخش مهندسی نرم‌افزار، مسئولیت توسعه فنی محصول را بر عهده داشت. سهم او در موفقیت‌های اولیه شرکت بسیار حیاتی بود و مهارت‌های فنی او به اوراکل اجازه داد تا یک محصول قدرتمند و قابل اعتماد را به بازار عرضه کند. مینر در سال ۱۹۹۴ درگذشت و پس از آن، نام او برای همیشه در تاریخ اوراکل ثبت شد.
 

اد اوتس (Ed Oates)

اد اوتس، یکی دیگر از بنیان‌گذاران اوراکل، در ابتدا در آمپکس (Ampex) با الیسون و مینر همکاری می‌کرد. او به عنوان مدیر ارشد عملیات، نقش مهمی در سازماندهی و مدیریت فرآیندهای داخلی شرکت ایفا کرد. اوتس با فراهم کردن زیرساخت‌های لازم برای رشد شرکت، به اوراکل کمک کرد تا از یک استارت‌آپ کوچک به یک سازمان بزرگ تبدیل شود. حضور او در کنار الیسون و مینر، یک تیم کامل را تشکیل داد که هر یک در زمینه تخصص خود، به پیشرفت شرکت کمک کردند.

 

چالش‌ها و حواشی شرکت اوراکل کورپوریشن

با وجود موفقیت‌های بزرگ، اوراکل در طول تاریخ خود با چالش‌ها، انتقادها و حواشی مختلفی روبرو بوده است که اغلب مربوط به شیوه‌های تجاری، رقابت‌ها و سیاست‌های داخلی آن بوده‌اند.
 

رقابت‌های شدید و خریدهای تهاجمی

اوراکل همواره در رقابت با سایر فعالان فناوری بوده است. رقابت با مایکروسافت در بازار نرم‌افزارهای سازمانی، آی‌بی‌ام در بازار پایگاه داده و اس‌آپی (SAP) در بازار ERP، از جمله مهم‌ترین رقابت‌های این شرکت بوده‌اند. اوراکل برای غلبه بر رقبای خود از استراتژی‌های تهاجمی استفاده کرده است. یکی از مهم‌ترین  استراتژی‌ها، خریدهای بزرگ و گاه خصمانه شرکت‌های رقیب بوده است. خرید پیپل‌سافت در سال ۲۰۰۵، که با مقاومت شدید مدیریت آن شرکت همراه بود، یکی از بحث‌برانگیزترین خریدهای تاریخ فناوری بود. این خرید، نگرانی‌هایی را در مورد انحصارطلبی و رقابت در صنعت نرم‌افزار ایجاد کرد.
 

دعواهای حقوقی و حواشی مربوط به لری الیسون

لری الیسون و اوراکل به دلیل دعواهای حقوقی متعدد خود شناخته شده‌اند. یکی از معروف‌ترین این پرونده‌ها، دعوای اوراکل علیه گوگل بر سر استفاده از جاوا در سیستم عامل اندروید بود. اوراکل ادعا کرد که گوگل از حق کپی‌رایت جاوا، که پس از خرید سان مایکروسیستمز به اوراکل تعلق گرفت، سوءاستفاده کرده است. این پرونده که سال‌ها به طول انجامید و در نهایت به نفع گوگل پایان یافت، بحث‌های زیادی را در مورد حقوق کپی‌رایت در صنعت نرم‌افزار ایجاد کرد. همچنین، سبک زندگی لوکس و اظهارات تند و تیز لری الیسون همواره مورد توجه رسانه‌ها بوده و حواشی زیادی را برای شرکت به وجود آورده است.

 

نتیجه‌گیری

اوراکل کورپوریشن، با بیش از چهار دهه سابقه، از یک استارت‌آپ کوچک به یکی از بزرگ‌ترین و تأثیرگذارترین شرکت‌های فناوری جهان تبدیل شده است. این شرکت با تمرکز بر سیستم‌های مدیریت پایگاه داده و نرم‌افزارهای سازمانی، زیرساخت دیجیتال بسیاری از سازمان‌ها را در سراسر جهان فراهم کرده است. نوآوری‌های مستمر، خریدهای استراتژیک و رهبری قوی، اوراکل را قادر ساخته تا در رقابت‌های شدید صنعت فناوری به موفقیت دست یابد.
با این حال، داستان اوراکل تنها به موفقیت‌های تجاری خلاصه نمی‌شود. این شرکت با چالش‌های حقوقی، انتقادات در مورد سیاست‌های قیمت‌گذاری و رقابت‌های تهاجمی نیز روبرو بوده است. اما با وجود این حواشی، اوراکل همچنان به عنوان یک بازیگر اصلی در فناوری ابری و دیگر حوزه‌های نوظهور، نقش خود را به عنوان یک رهبر صنعت تثبیت کرده است. در نهایت، داستان اوراکل، داستانی از نوآوری، رقابت، و تلاش برای تسلط بر بازار است که در آن، جاه‌طلبی و پشتکار، راه را برای موفقیت‌های بزرگ هموار کرده است.