مقدمه

از زمان تولد اینترنت، نحوه دسترسی ما به اطلاعات تحت سلطه یک مدل واحد بوده است: مدل جستجوی سنتی. در این مدل، شما یک یا چند کلمه کلیدی را در نوار جستجو تایپ می‌کنید و در مقابل، لیستی از لینک‌ها دریافت می‌کنید که باید برای یافتن پاسخ خود، ساعت‌ها در آن‌ها پیمایش کنید. با ظهور هوش مصنوعی مولد و چت‌بات‌های پیشرفته، این مدل قدیمی در حال دگرگونی است. در این میان، یک پلتفرم نوآورانه پا به میدان گذاشت تا این دو دنیا را با یکدیگر پیوند دهد: هوش مصنوعی پرپلکسیتی (Perplexity AI).
پرپلکسیتی نه یک موتور جستجوی سنتی است و نه یک چت‌بات ساده. این پلتفرم یک "موتور دانش" مکالمه‌ای است که برای ارائه پاسخ‌های دقیق، جامع و کاملاً مستند به هر سؤالی طراحی شده است. پرپلکسیتی با ترکیب قدرت هوش مصنوعی با قابلیت جستجوی در لحظه در وب، توانسته است راهی جدید برای یافتن اطلاعات ایجاد کند که از بسیاری جهات، از روش‌های گذشته برتر است. این مقاله به بررسی جامع و کامل این هوش مصنوعی می‌پردازد و تمامی جوانب آن، از فلسفه بنیادین تا کاربردها و نحوه عملکرد پیچیده‌اش، را شرح خواهد داد.

 

پرپلکسیتی چیست؟

پرپلکسیتی یک سرویس هوش مصنوعی است که به عنوان یک موتور جستجوی مکالمه‌ای عمل می‌کند. برخلاف موتورهای جستجوی سنتی مانند گوگل یا بینگ که لیستی از لینک‌ها را در اختیار شما قرار می‌دهند، پرپلکسیتی با استفاده از هوش مصنوعی، به صورت مستقیم به سؤال شما پاسخ می‌دهد. پاسخ‌های این پلتفرم به صورت یک متن کامل و منسجم ارائه می‌شوند و نکته کلیدی اینجاست که در انتهای هر پاسخ، تمامی منابع و لینک‌هایی که از آن‌ها برای تولید پاسخ استفاده شده، به صورت دقیق ذکر می‌شوند. این ویژگی، پرپلکسیتی را به ابزاری قابل اعتماد تبدیل می‌کند که با پدیده "توهم‌زایی" (Hallucination) در هوش مصنوعی مقابله کرده و شفافیت را برای کاربران به ارمغان می‌آورد.
 

موتور جستجو یا مدل زبانی بزرگ؟ ترکیبی نوآورانه

پرپلکسیتی نه تنها یک مدل زبانی بزرگ (LLM) است و نه تنها یک موتور جستجوی سنتی. این پلتفرم یک سیستم ترکیبی است که از قدرت هر دو استفاده می‌کند. نحوه عملکرد آن به این صورت است که ابتدا مدل زبانی، درخواست کاربر را درک و تحلیل می‌کند. سپس، با استفاده از این تحلیل، به صورت خودکار یک جستجوی دقیق در وب انجام می‌دهد و هزاران صفحه وب را در کسری از ثانیه اسکن می‌کند. در نهایت، با استناد به اطلاعات جمع‌آوری‌شده و فیلترشده از این منابع، یک پاسخ جامع و مستند را تولید کرده و به کاربر ارائه می‌دهد. این رویکرد دو مرحله‌ای، پرپلکسیتی را از سایر چت‌بات‌ها متمایز می‌کند، چرا که پاسخ‌هایش بر اساس اطلاعات به‌روز و واقعی وبسایت‌ها شکل گرفته است، نه بر اساس داده‌های آموزشی ثابت.
 

فلسفه اصلی پرپلکسیتی

فلسفه بنیادین پرپلکسیتی بر دو اصل کلیدی استوار است: دقت و شفافیت. بنیان‌گذاران این پلتفرم معتقدند که در عصر اطلاعات، دسترسی به پاسخ‌های دقیق، بدون نیاز به پیمایش بی‌پایان لینک‌ها، یک ضرورت است. از این رو، آن‌ها تمرکز خود را بر روی ایجاد یک سیستم هوشمند قرار داده‌اند که نه تنها به سؤالات پاسخ می‌دهد، بلکه صحت اطلاعات را با ذکر منابع معتبر تضمین می‌کند. این فلسفه، پرپلکسیتی را به یک ابزار ایده‌آل برای کاربرانی تبدیل کرده است که به دنبال اطلاعات قابل اعتماد و قابل تأیید هستند و نمی‌خواهند نگران توهم‌زایی هوش مصنوعی باشند.

 

تاریخچه پرپلکسیتی

داستان پرپلکسیتی، داستان تلاقی دو ایده بزرگ در دنیای فناوری است: قدرت مدل‌های زبانی بزرگ و نیاز به یک موتور جستجوی مدرن.
 

ریشه‌های شکل‌گیری و بنیان‌گذاری (۲۰۲۲)

پرپلکسیتی در سال ۲۰۲۲ توسط تیمی از متخصصان برجسته هوش مصنوعی تأسیس شد که پیش از این در شرکت‌های پیشرو مانند اوپن‌ای‌آی (OpenAI)، متا (Meta) و گوگل (Google) کار کرده بودند. آروند سرینیواس (Aravind Srinivas)، مدیرعامل و یکی از بنیانگذاران، در زمان حضور خود در OpenAI، متوجه شد که مدل‌های زبانی بزرگ با وجود قدرت خیره‌کننده خود در تولید متن، یک ضعف اساسی دارند: آن‌ها نمی‌توانند به اطلاعات به‌روز دسترسی داشته باشند و مستعد تولید اطلاعات نادرست هستند. او همچنین از ناکارآمدی موتورهای جستجوی سنتی در پاسخ به سؤالات پیچیده ناامید بود. از این رو، او به همراه تیمش تصمیم گرفت تا یک پلتفرم جدید بسازد که این دو مشکل را حل کند.
 

سیر رشد و تحول مدل

از زمان راه‌اندازی، پرپلکسیتی به سرعت رشد کرده و قابلیت‌های خود را گسترش داده است. در ابتدا، این پلتفرم یک موتور جستجوی ساده بود، اما با گذشت زمان، ویژگی‌های جدیدی مانند Copilot و Collections به آن اضافه شدند که تجربه کاربری را به طور چشمگیری بهبود بخشیدند. در حال حاضر، پرپلکسیتی از مدل‌های زبانی مختلفی مانند GPT-4 و کلود ۳ (Claude 3) در زیرساخت خود استفاده می‌کند تا بهترین پاسخ‌ها را برای کاربران فراهم آورد. این انعطاف‌پذیری در استفاده از بهترین مدل‌های موجود، یکی از نقاط قوت کلیدی پرپلکسیتی محسوب می‌شود.
 

سرمایه‌گذاری‌ها و ارزش‌گذاری

پرپلکسیتی به دلیل رویکرد نوآورانه خود، به سرعت توانست توجه سرمایه‌گذاران بزرگ را جلب کند. این شرکت تاکنون سرمایه‌گذاری‌های چشمگیری را از غول‌های فناوری و سرمایه‌گذاران خطرپذیر دریافت کرده است. این سرمایه‌ها نه تنها به تیم پرپلکسیتی کمک کردند تا زیرساخت‌های خود را گسترش دهند، بلکه نشان‌دهنده اعتماد بازار به پتانسیل این پلتفرم برای تبدیل شدن به یک بازیگر اصلی در عرصه جستجوی اطلاعات در آینده است.

 

بنیانگذاران پرپلکسیتی

موفقیت پرپلکسیتی نتیجه دیدگاه و تجربه یک تیم متخصص و آینده‌نگر است.
 

آروند سرینیواس (Aravind Srinivas)

آروند سرینیواس مدیرعامل و یکی از بنیانگذاران اصلی پرپلکسیتی است. او دارای مدرک دکترا در رشته علوم کامپیوتر از دانشگاه برکلی است و پیش از تأسیس پرپلکسیتی، به عنوان محقق در OpenAI و DeepMind کار می‌کرد. دانش عمیق او در زمینه هوش مصنوعی و مدل‌های زبانی، او را به ایده‌آل‌ترین فرد برای هدایت این پروژه تبدیل کرده است. چشم‌انداز سرینیواس، ایجاد یک موتور جستجو است که به جای ارائه انبوهی از اطلاعات، دانش دقیق و خلاصه‌شده را در اختیار کاربران قرار دهد.
 

تیم اصلی و تجارب گذشته

آروند سرینیواس تنها نیست. او به همراه تیمی از متخصصان نخبه شامل دنیس یاراتس (Denis Yarats)، جانی هو (Johnny Ho) و وامسی سالادی (Vamsi Saladi)، که همگی دارای سوابق درخشانی در شرکت‌های معتبر فناوری هستند، پرپلکسیتی را تأسیس کرده است. تجربه آن‌ها در زمینه‌های مختلف از جمله توسعه مدل‌های زبانی، زیرساخت‌های ابری و طراحی محصولات، به پرپلکسیتی این امکان را داده است که به سرعت رشد کند و به یک پلتفرم پیشرفته و کارآمد تبدیل شود.

 

کاربردهای پرپلکسیتی

قابلیت‌های منحصربه‌فرد پرپلکسیتی باعث شده است که این پلتفرم در بسیاری از زمینه‌ها، از کارهای روزمره تا تحقیقات پیچیده، کاربرد داشته باشد.
 

تحقیق و پژوهش سریع و دقیق

یکی از مهم‌ترین کاربردهای پرپلکسیتی، در زمینه تحقیق و پژوهش است. دانشجویان، محققان و نویسندگان می‌توانند از این پلتفرم برای یافتن اطلاعات دقیق در مورد یک موضوع خاص استفاده کنند. به جای اینکه ساعت‌ها وقت خود را صرف جستجو در ده‌ها وب‌سایت کنند، می‌توانند سؤال خود را به صورت طبیعی بپرسند و در کمتر از چند ثانیه، یک پاسخ جامع و کاملاً مستند دریافت کنند.
 

آموزش و یادگیری شخصی

پرپلکسیتی یک ابزار عالی برای یادگیری شخصی و خودآموزی است. اگر در حال یادگیری یک مفهوم جدید هستید، می‌توانید سؤالات خود را به صورت مکالمه‌ای مطرح کنید و پرپلکسیتی با ارائه پاسخ‌های مرحله به مرحله و خلاصه‌شده، به شما در درک عمیق‌تر موضوع کمک می‌کند. این قابلیت به ویژه برای درک مفاهیم پیچیده مانند تئوری‌های علمی یا مباحث اقتصادی بسیار مفید است.
 

برنامه‌ریزی و اطلاعات لحظه‌ای

برای برنامه‌ریزی سفر، یافتن رستوران، یا کسب اطلاعات در مورد یک رویداد خاص، پرپلکسیتی می‌تواند یک جایگزین سریع و کارآمد برای موتورهای جستجوی سنتی باشد. شما می‌توانید سؤالات خود را به صورت طبیعی مطرح کنید، و پرپلکسیتی با دسترسی به اطلاعات لحظه‌ای وب، به شما کمک می‌کند تا بهترین تصمیم را بگیرید.
 

استفاده‌های حرفه‌ای و تخصصی

متخصصان در زمینه‌هایی مانند پزشکی، حقوق و فناوری نیز می‌توانند از پرپلکسیتی بهره ببرند. آن‌ها می‌توانند از این پلتفرم برای یافتن آخرین مقالات علمی، تحلیل اسناد حقوقی یا حل مشکلات فنی پیچیده استفاده کنند، چرا که پاسخ‌های پرپلکسیتی مستند و قابل تأیید هستند.

 

ویژگی‌های پرپلکسیتی

پرپلکسیتی با ارائه مجموعه‌ای از ویژگی‌های نوآورانه، تجربه کاربری را به سطح جدیدی ارتقاء داده است.
 

موتور جستجوی مکالمه‌ای (Conversational Search Engine)

این پلتفرم از قابلیت‌های مکالمه‌ای هوش مصنوعی برای درک بهتر سؤالات کاربر استفاده می‌کند. شما می‌توانید سؤال خود را به صورت محاوره‌ای و طبیعی مطرح کنید، و پرپلکسیتی نه تنها آن را درک می‌کند، بلکه در صورت لزوم، سؤالات بیشتری می‌پرسد تا از هدف شما مطمئن شود.
 

استناد به منابع (Source Citation)

مهم‌ترین ویژگی پرپلکسیتی، توانایی آن در ذکر دقیق منابع است. این پلتفرم به صورت خودکار، در انتهای هر پاسخ، وب‌سایت‌هایی را که از آن‌ها برای تولید پاسخ استفاده کرده، به صورت شماره‌گذاری شده لیست می‌کند. این ویژگی نه تنها اعتبار پاسخ را بالا می‌برد، بلکه به کاربر اجازه می‌دهد تا برای مطالعه بیشتر به منابع اصلی مراجعه کند.
 

قابلیت Copilot و جستجوی هدایت‌شده

Copilot یک قابلیت تعاملی است که تجربه جستجو را به یک مکالمه دوطرفه تبدیل می‌کند. پس از هر جستجو، Copilot سؤالاتی را برای شما مطرح می‌کند تا بتوانید پاسخ خود را به صورت دقیق‌تر و عمیق‌تر دریافت کنید. این ویژگی برای کاربرانی که به دنبال تحلیل عمیق یک موضوع هستند، بسیار مفید است.
 

سازماندهی با "مجموعه‌ها" (Collections)

پرپلکسیتی به کاربران امکان می‌دهد تا جستجوها و پاسخ‌های مورد علاقه خود را در پوشه‌هایی به نام "مجموعه‌ها" ذخیره و سازماندهی کنند. این ویژگی برای دانش‌آموزان، محققان و هر کسی که به دنبال دسته‌بندی اطلاعات است، بسیار کاربردی است.
 

پرپلکسیتی پرو

پرپلکسیتی پرو نسخه پولی این پلتفرم است که مزایای بیشتری را ارائه می‌دهد. کاربران پرمیوم از دسترسی به مدل‌های پیشرفته‌تر مانند GPT-4 و Claude 3، استفاده نامحدود از Copilot، و سرعت پاسخ‌دهی بالاتر برخوردار هستند.

 

نحوه عملکرد پرپلکسیتی

برای درک کامل پرپلکسیتی، باید به معماری پیچیده آن در پس‌زمینه نگاهی بیندازیم.
 

معماری ترکیبی LLM و موتور جستجوی سنتی

پرپلکسیتی با یک مدل ترکیبی کار می‌کند که سه مرحله اصلی دارد
 درک پرسش:ابتدا، یک مدل زبانی بزرگ، سؤال کاربر را تحلیل کرده و هدف واقعی او را از پرسش درک می‌کند.
 جستجوی در لحظه: پس از درک هدف، سیستم به صورت خودکار یک جستجوی چندگانه در وب انجام می‌دهد و هزاران صفحه وب را برای یافتن اطلاعات مرتبط اسکن می‌کند.
 ترکیب و ارائه پاسخ: در نهایت، مدل زبانی، اطلاعات جمع‌آوری شده را با یکدیگر ترکیب کرده و یک پاسخ کامل و مستند را به صورت یک پاراگراف منسجم تولید می‌کند و در کنار آن، منابع را نیز ذکر می‌کند.
 

پردازش و فیلتر اطلاعات

بخش حیاتی در عملکرد پرپلکسیتی، فرآیند فیلتر کردن اطلاعات است. این پلتفرم به صورت خودکار، وب‌سایت‌های بی‌اعتبار و منابع ناموثق را شناسایی کرده و از آن‌ها برای تولید پاسخ استفاده نمی‌کند. این فیلترینگ هوشمند، به پرپلکسیتی اجازه می‌دهد تا پاسخ‌های دقیق و قابل اعتمادی را ارائه دهد.

 

نتیجه‌گیری

پرپلکسیتی با رویکرد نوآورانه خود، به یک بازیگر کلیدی در دنیای هوش مصنوعی و جستجوی اطلاعات تبدیل شده است. این پلتفرم با ترکیب قدرت مدل‌های زبانی بزرگ با شفافیت و دقت جستجوی وب، یک تجربه کاربری منحصربه‌فرد را ارائه می‌دهد. پرپلکسیتی نه تنها به شما در یافتن اطلاعات کمک می‌کند، بلکه به شما اطمینان می‌دهد که اطلاعات دریافتی، دقیق و مستند هستند. در جهانی که اطلاعات نادرست به سرعت در حال گسترش است، پلتفرم‌هایی مانند پرپلکسیتی نقش حیاتی در بازگرداندن اعتماد به داده‌ها دارند. آینده جستجو دیگر در ارائه لیستی از لینک‌ها نیست، بلکه در ارائه پاسخ‌های دقیق و قابل اعتماد به سؤالات ماست، و پرپلکسیتی در خط مقدم این تحول قرار دارد.