مقدمه ای بر ارز دیجیتال استلار 

یکی از چالش‌های اصلی سیستم‌های مالی سنتی، محدودیت‌های مربوط به تبادلات بین‌المللی است. این سیستم‌ها معمولاً برای خرید یا سرمایه‌گذاری در خارج از کشور با پول‌های رایج مشکلات زیادی دارند. ممکن است شما هم پس از آشنایی با دنیای دیفای (DeFi) به این فکر کرده باشید که چقدر عالی بود اگر ارزهای فیات نیز نسخه دیجیتال داشتند. استلار یک پروژه است که از سال ۲۰۱۴ توسط جد مک کیلب (Jed McCaleb) آغاز شده و به دنبال ارائه راهکارهای پرداختی بین‌المللی در قالبی غیرمتمرکز و توزیع‌شده است. هدف اصلی استلار ایجاد ارتباط میان موسسات مالی از طریق تکنولوژی بلاکچین و فراهم کردن امکان تراکنش‌های کم‌هزینه برای ایجاد بازارهای جهانی و پول بدون مرز است. در این مقاله قصد داریم به معرفی پروتکل استلار، اهداف آن، نحوه عملکرد، خدماتی که ارائه می‌دهد و همچنین بررسی آینده‌اش پرداخته و در ادامه به توضیح درباره توکن XLM و روش‌های خرید، فروش و نگهداری آن بپردازیم.

 

پروتکل استلار چیست؟

استلار در ابتدا شباهت زیادی به سایر سیستم‌های مالی معمولی دارد. اما نکته تمایز آن در این است که بر روی یک بلاکچین غیرمتمرکز اجرا می‌شود که این ویژگی باعث می‌شود تا تراکنش‌ها با سرعت بالا و هزینه پایین انجام شوند. استلار یک پروتکل متن‌باز است که به کاربران اجازه می‌دهد تا ارزهای مختلف و سیستم‌های پرداختی را از طریق آن بسازند، ارسال کنند و با یکدیگر تبادل کنند. این شبکه برای توکنیزه کردن ارزهای فیات از جمله دلار، پزو، بیت‌کوین و دیگر ارزها طراحی شده و هدف آن این است که سیستم‌های مالی مختلف جهان بتوانند به‌راحتی با هم تعامل کنند.
طبق گفته‌های توسعه‌دهندگان، استلار متعلق به هیچ فرد یا نهاد خاصی نیست. در واقع، جامعه کاربران اصلی مالک شبکه است و نرم‌افزار آن بر روی یک بستر غیرمتمرکز و متن‌باز قرار دارد. روزانه میلیون‌ها تراکنش در این شبکه انجام می‌شود. استلار به‌طور قابل توجهی سریع‌تر، امن‌تر و کم‌هزینه‌تر از دیگر شبکه‌های بلاکچینی است. توکن بومی و اصلی این شبکه Lumens یا XLM نام دارد و این ارز نقش کلیدی در انجام تراکنش‌های بین‌المللی دارد. مقدار کمی از XLM برای ایجاد حساب کاربری و انجام تراکنش‌ها ضروری است.

 

چگونه استلار کار می‌کند؟

شبکه استلار تلاش دارد تا مفهوم ارز را با ایجاد یک سیستم مالی باز و کارآمد تغییر دهد، به‌گونه‌ای که هم افراد عادی و هم موسسات مالی به راحتی با یکدیگر در تعامل باشند. در استلار، تراکنش‌ها به سرعت و در عرض ۲ تا ۵ ثانیه پردازش می‌شوند و هزینه کارمزد آن‌ها به حدی کم است که می‌توان آن را نادیده گرفت. این ویژگی‌ها استلار را به یک شبکه بسیار کارآمد برای ارسال ارزهای دیجیتال و فیات تبدیل کرده‌اند.

 

تاریخچه استلار

استلار توسط جد مک‌کیلب، بنیان‌گذار پروژه ریپل، در سال ۲۰۱۴ راه‌اندازی شد. پس از جدایی از پروژه ریپل در سال ۲۰۱۳، مک‌کیلب به همراه جویس کیم، پروژه استلار را به‌عنوان یک فورک از پروتکل ریپل آغاز کرد. در همان سال، بنیاد غیرانتفاعی توسعه استلار (SDF) تأسیس شد. هدف اصلی این بنیاد توسعه یک سیستم مالی جهانی و باز برای دسترسی افراد با درآمدهای مختلف به خدمات مالی ارزان و امن بود. در سال‌های بعدی، این شبکه همکاری‌های قابل توجهی با شرکت‌های بزرگ و استارتاپ‌ها آغاز کرد. یکی از مهم‌ترین این همکاری‌ها، در سال ۲۰۱۷ با شرکت IBM بود که هدف آن تسهیل انتقال پول به مناطق اقیانوس آرام جنوبی بود.

 

اهداف استلار

هدف اصلی استلار ایجاد یک پلتفرم غیرمتمرکز و سریع برای انتقال دارایی به هر نقطه از جهان است. با استفاده از استلار، کاربران می‌توانند توکن‌های مختلفی از جمله دلار، یورو و حتی بیت‌کوین را توکنیزه کرده و برای تراکنش‌های بین‌المللی استفاده کنند. از ویژگی‌های برجسته استلار این است که کاربران می‌توانند ارزهای سنتی خود را به توکن‌های دیجیتال تبدیل کرده و بدون نیاز به سیستم بانکی آن را ارسال کنند. به‌عنوان مثال، یک فرد می‌تواند در ونزوئلا دلار دیجیتال داشته باشد و با استفاده از آن پرداخت‌های بین‌المللی خود را انجام دهد. تمامی این فرایند تنها در چند ثانیه و با کم‌ترین هزینه ممکن انجام می‌شود.

 

چگونه شبکه استلار کار می‌کند؟

شبکه استلار به کاربران این امکان را می‌دهد که انواع مختلفی از ارزهای فیات مانند دلار، یورو، نایرا، یوان، پزو و غیره را به شکل توکن تبدیل کنند. این فرآیند مستلزم ایجاد یک رابطه یک به یک میان ارزهای فیات و توکن‌ها است. هر توکنی که صادر می‌شود باید توسط ارز واقعی پشتیبانی شود تا کسانی که این توکن‌ها را در اختیار دارند، بتوانند از آن‌ها مشابه پول سنتی استفاده کنند. بدین ترتیب، دارندگان توکن‌ها اطمینان دارند که می‌توانند هر زمان که نیاز باشد، آن‌ها را با ارز فیات مبادله کنند.
شبکه استلار بر پایه یک دفتر کل توزیع‌شده (DLT) عمل می‌کند که داده‌ها در آن ذخیره و نگهداری می‌شوند. در این سیستم، تعدادی نود توزیع‌شده وجود دارند که وظیفه بررسی و تایید تراکنش‌ها را دارند و به کمک هم شبکه را ایمن و غیرمتمرکز نگه می‌دارند. این نودها که به صورت همتا به همتا به یکدیگر متصل هستند، تراکنش‌ها و وضعیت حساب‌ها را پایش می‌کنند تا از صحت اطلاعات اطمینان حاصل شود. از آنجا که استلار به هیچ نهاد مرکزی وابسته نیست، امکان توقف یا دستکاری مخفیانه داده‌ها وجود ندارد. دفتر کل استلار هر ۵ ثانیه یک‌بار به‌روزرسانی می‌شود و به تایید می‌رسد.

 

داده‌های ذخیره شده در دفتر کل استلار

هر کاربر در شبکه استلار دو نوع اطلاعات اصلی دارد که در دفتر کل ثبت می‌شود.
موجودی حساب: مقدار دارایی‌ها و توکن‌های موجود در حساب.
عملیات انجام شده: مانند ارسال یا دریافت توکن‌ها، خرید و فروش دارایی‌ها.
وقتی کاربری یک توکن یورو را از طریق اپلیکیشن استلار ارسال می‌کند، نودهای موجود در شبکه صحت تراکنش و موجودی حساب را بررسی کرده و تایید می‌کنند که تمامی نودها در این فرآیند هم‌نظر هستند.

 

الگوریتم اجماع استلار (SCP)

برای هماهنگی میان نودهای شبکه، استلار از پروتکل اجماع Stellar Consensus Protocol (SCP) استفاده می‌کند. این پروتکل به جای استفاده از گواه اثبات کار (PoW) یا گواه اثبات سهام (PoS)، از الگوریتم Federated Byzantine Agreement (FBA) بهره می‌برد. در این سیستم، هر نود مجموعه‌ای از گره‌های قابل اعتماد را انتخاب کرده و هنگامی که همه آن‌ها یک تراکنش را تایید کنند، صحت آن تایید می‌شود. این الگوریتم سرعت پردازش تراکنش‌ها را افزایش می‌دهد و به استلار این امکان را می‌دهد که در هر ثانیه بیش از ۱۰۰۰ تراکنش را پردازش کند.

 

خدمات شبکه استلار

استلار به عنوان یک شبکه چندمنظوره، خدمات مختلفی ارائه می‌دهد که شامل توکنیزه کردن دارایی‌ها، ایجاد دفتر سفارش توزیع‌شده، و فراهم کردن سیستم‌های پرداخت مستقیم است. در اینجا برخی از مهم‌ترین خدمات آن آورده شده است:
 

توکنیزه کردن دارایی‌ها

استلار به کاربران این امکان را می‌دهد که انواع دارایی‌ها را توکنیزه کنند. این توکن‌ها می‌توانند شامل ارزهای فیات، کالاها، یا حتی خدمات باشند. به عنوان مثال، شما می‌توانید دلار، طلا، یا حتی ساعات مشاوره را توکنیزه کنید و آن‌ها را در شبکه استلار برای انجام تراکنش‌های بین‌المللی استفاده کنید. همچنین برای مدیریت دسترسی به این توکن‌ها می‌توانید تنظیمات مختلفی را اعمال کنید، از جمله: احراز هویت افرادی که توکن‌های شما را دریافت می‌کنند، اعمال مالکیت بر روی توکن‌ها، تنظیم قفل زمانی برای توکن‌ها یا حساب‌های کاربری.
 

صرافی غیرمتمرکز در استلار

در شبکه استلار، هر توکن قابل مبادله با سایر توکن‌ها است. پروتکل استلار به طور خودکار و بدون نیاز به واسطه، تراکنش‌های خرید و فروش را بین خریداران و فروشندگان انجام می‌دهد. این پروتکل هیچ‌گونه واسطه‌ای ندارد و از این رو، معاملات به صورت غیرمتمرکز انجام می‌شود. شما می‌توانید سفارشات خرید و فروش خود را در این شبکه ثبت کرده و با سایر کاربران در عرض چند ثانیه معامله کنید.
این ویژگی مشابه با پلتفرم‌های معاملاتی سنتی است، اما به جای اتصال به یک صرافی مرکزی، مستقیماً به حساب‌های روی بلاکچین استلار متصل می‌شود. در نتیجه، کاربران می‌توانند بدون نیاز به اعتماد به یک صرافی برای نگهداری دارایی‌ها یا انجام تراکنش‌ها، معاملات خود را به راحتی انجام دهند.

 

پرداخت‌های مستقیم در شبکه استلار

سیستم پرداخت استلار مشابه بسیاری از سیستم‌های پرداخت دیگر این امکان را فراهم می‌کند که کاربران از یک حساب به حساب دیگر ارز انتقال دهند. به عنوان مثال، یک کاربر می‌تواند به کاربر دیگری توکن دلار یا لومنز (XLM) ارسال کند. با این حال، قابلیت برجسته سیستم پرداخت استلار این است که فرستنده می‌تواند یک نوع رمزارز (مثلاً توکن دلار) ارسال کند، در حالی که گیرنده نوع دیگری از ارز دیجیتال (مثلاً توکن پزو) را دریافت کند. این سیستم که به پرداخت مستقیم (Path Payment) معروف است، نوآوری مهمی برای تسهیل پرداخت‌های بین‌المللی به شمار می‌آید.
فرض کنید یک شرکت در آمریکا قصد دارد فاکتوری را برای شرکت مکزیکی پرداخت کند. این شرکت می‌تواند مبلغ فاکتور را با استفاده از توکن دلار ارسال کند، در حالی که فروشنده در مکزیک توکن پزو را دریافت خواهد کرد. در این فرآیند، هیچ‌کدام از طرفین در معرض ریسک تغییرات نرخ ارز یا تاخیر در انتقال پول نخواهند بود و هر کدام ارز دیجیتال مورد نظر خود را دریافت می‌کنند.
مراحل عملکرد این سیستم به این صورت است که فرستنده در آمریکا توکن دلار را در اختیار دارد و درخواست ارسال توکن پزو را به شبکه ارسال می‌کند. سپس شبکه صرافی‌های غیرمتمرکز را جستجو کرده و بهترین قیمت برای فرستنده را پیدا می‌کند. پس از قفل شدن قیمت و مبلغ‌ها و تایید از طرف فرستنده، توکن دلار از حساب او خارج می‌شود و پس از انجام تراکنش، گیرنده توکن پزو را دریافت می‌کند. این پرداخت‌ها به صورت اتمی در شبکه ثبت می‌شوند و تمامی فرآیندها در یک تراکنش واحد اتفاق می‌افتد.

 

رمزارز لومنز (XLM) چیست؟

استلار با هدف حمایت از توکنیزه کردن انواع ارزها و دارایی‌ها طراحی شده است. به همین دلیل، برای پیشبرد اهداف اقتصادی در این اکوسیستم، استلار نیاز به رمزارز خود دارد. این رمزارز که لومنز (XLM) نامیده می‌شود، نقش وسیله‌ای برای مبادله در شبکه استلار را ایفا می‌کند.
برای هر حساب کاربری در شبکه استلار، حداقل باید ۱ واحد لومنز (XLM) موجود باشد. این رمزارز برای پرداخت کارمزد تراکنش‌ها در شبکه استفاده می‌شود. طبق مستندات رسمی استلار، کارمزد تراکنش در حال حاضر معادل ۰.۰۰۰۰۱ لومن است. برخلاف بسیاری از پروژه‌ها که برای ایجاد رمزارز خود از فرآیند استخراج استفاده می‌کنند یا به کاربران جوایزی اعطا می‌کنند، لومنز از این روش‌ها استفاده نمی‌کند.
در زمان راه‌اندازی شبکه استلار، مجموع ۱۰۰ میلیارد واحد لومن تولید شد و طبق برنامه‌ریزی اولیه، توسعه‌دهندگان قصد داشتند که میزان تولید لومن‌ها را به صورت سالیانه ۱ درصد افزایش دهند. اما این روند در ماه اکتبر ۲۰۱۹ با رای‌گیری در انجمن استلار به پایان رسید و از نوامبر ۲۰۱۹، تعداد کل لومن‌ها ثابت ماند. اکنون ۵۰ میلیارد واحد لومن در دسترس است و این تعداد در آینده تغییر نخواهد کرد. طبق گزارش‌ها، در حال حاضر ۲۳.۵۶ میلیارد واحد لومن در گردش قرار دارد. بنیاد توسعه استلار اعلام کرده است که حدود ۳۰ میلیارد از موجودی کل به تبلیغات و توسعه پروژه اختصاص خواهد یافت.

 

بررسی نقشه راه استلار

پروتکل استلار برای دستیابی به اهداف بلندمدت خود یک نقشه راه گسترده دارد که بر توسعه فناوری، تقویت برند، رشد اکوسیستم و کاربردی شدن پروتکل متمرکز است. در این بخش، مراحل کلیدی توسعه استلار از سال ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ بررسی شده است.
آوریل ۲۰۱۷: رفع مشکل حملات دو بار خرج کردن.
دسامبر ۲۰۱۷: حل مشکل حملات DDoS و بهینه‌سازی محاسبات رزرو.
ژانویه ۲۰۱۸: اصلاح فایل‌های خراب Snapshot.
مارس ۲۰۱۸: بهینه‌سازی زمان شروع پردازش دفتر کل.
سپتامبر ۲۰۱۸: به‌روزرسانی در تاییدیه امضا و بهبود انجام معاملات بزرگ.
آوریل ۲۰۱۹: بهینه‌سازی فرآیند قیمت‌دهی و پیاده‌سازی عملگر ManageBuyOffer.
سپتامبر ۲۰۱۹: پایان قابلیت افزایش سالانه ۱ درصد تعداد لومن‌ها و پیاده‌سازی قابلیت پرداخت مستقیم.
آوریل ۲۰۲۰: پردازش یک میلیارد تراکنش در شبکه و آغاز همکاری‌ها با پروژه‌های مختلف.
ژانویه تا ژوئن ۲۰۲۱: ارتقای داشبورد استلار و طراحی مجدد سایت Stellar.org.
آوریل تا آگوست ۲۰۲۱: بهینه‌سازی پایگاه داده اصلی و افزایش عدم تمرکز در شبکه.

 

همکاری‌های استلار با دیگر شبکه‌ها

برای تسهیل تبادل دارایی‌ها بین سیستم‌های بانکی و شبکه استلار، این شبکه با تعدادی از موسسات مالی و شرکت‌های فین‌تک همکاری می‌کند. برخی از این همکاری‌ها عبارتند از:
همکاری با Cowrie و Tempo: این دو سازمان با استفاده از شبکه استلار، به تولید و مدیریت توکن‌های NGNT (پشتیبانی شده توسط نایرا) و EURT (پشتیبانی شده توسط یورو) پرداخته‌اند. هدف این همکاری‌ها تسهیل پرداخت‌های بین‌المللی و کاهش هزینه‌ها و زمان حواله‌های پولی است.

 

پرداخت آنی هزینه‌ها با ساتوشی‌پی

SatoshiPay راه‌حل‌های کارآمدی برای پرداخت‌های بین‌المللی B2B و پرداخت‌های خرد ارائه می‌دهد. این پلتفرم پرداخت مبتنی بر بلاکچین با تمرکز بر استفاده از کیف پول Stellar در وب‌سایت‌ها، امکان پرداخت سریع و آسان مبالغ کم برای استفاده از محتوای آنلاین را فراهم می‌کند. ساتوشی‌پی به این باور است که محتوای آنلاین رایگان نیست و مصرف‌کنندگان باید هزینه آن را از طریق پول، توجه یا اطلاعات شخصی خود بپردازند. راهکار ایده‌آل برای کسب درآمد از مخاطبان، ارائه سیستم پرداختی است که هزینه‌های آنلاین را بدون دردسر و در کمترین زمان ممکن دریافت کند.

 

تسهیل انتقال پول برای شهروندان مکزیکی با Saldo

انتقال پول به صورت بین‌المللی می‌تواند هم زمان‌بر و هم پرهزینه باشد، به خصوص وقتی که مقادیر کم پول باید انتقال یابد. پروژه Saldo با استفاده از بلاکچین استلار، امکان ارسال پول با استفاده از توکن‌های پزوی مکزیک را فراهم کرده است. این پلتفرم به کارگران مهاجر این کشور کمک می‌کند تا انتقالات مالی خود را آسان‌تر انجام دهند و صورت‌حساب‌های خود را سریعتر پرداخت کنند.

 

آشنایی با اعضای تیم استلار

بنیاد توسعه استلار (SDF) از جمعی از متخصصان برجسته فنی، محققان و طراحان برای پیشبرد پروژه‌های خود بهره می‌برد. دفاتر این بنیاد در نیویورک و سانفرانسیسکو قرار دارند. در اینجا با برخی از اعضای اصلی تیم استلار آشنا می‌شوید:
جد مک‌کیلب (Jed McCaleb): بنیان‌گذار و سرپرست طراحی معماری استلار. او پیش از راه‌اندازی پروتکل استلار در پروژه‌هایی مانند Mt.Gox و Ripple فعالیت داشت.
کندیس کلی (Candace Kelly): مشاور حقوقی بنیاد استلار، که سابقه طولانی در وزارت دادگستری ایالات متحده دارد و در زمینه سیاست‌گذاری‌های حقوقی فعالیت می‌کند.
دیوید مزیرس (David Mazières): یکی از بنیان‌گذاران استلار و رئیس تیم تحقیقات پروژه، که در زمینه بلاکچین و امنیت سیستم‌های محاسباتی تخصص دارد.
دنل دیکسون (Denelle Dixon): مدیرعامل بنیاد توسعه استلار، که پیش از پیوستن به استلار، مدیر اجرایی شرکت Mozilla بوده است.

 

نتیجه گیری

پروتکل استلار به عنوان یک سیستم پرداخت مبتنی بر بلاکچین، قابلیت تولید توکن‌های ارزهای فیات را فراهم می‌آورد. هدف این شبکه این است که افراد در هر نقطه از جهان بتوانند به راحتی و با کمترین هزینه وجوه خود را انتقال دهند. بنیان‌گذاران استلار به این باورند که با استفاده از ارزهای دیجیتال، می‌توانیم آینده‌ای بدون مرز برای انتقال پول در نظر بگیریم. در این مقاله به بررسی ساختار پروتکل استلار، سرویس‌هایی که ارائه می‌دهد، همکاری‌های آن با پروژه‌های مختلف و همچنین جزئیاتی از رمزارز XLM پرداختیم. اکنون، با توجه به گرایش سیستم‌های پرداخت معروفی همچون پی‌پل به استفاده از ارزهای دیجیتال، آیا شما فکر می‌کنید استلار می‌تواند جایگاهی در این فضا پیدا کند؟

 

سوالات متداول

استلار چیست و چگونه کار می‌کند؟

استلار یک پروتکل بلاکچینی است که برای تسهیل پرداخت‌های بین‌المللی با استفاده از توکن‌های فیات طراحی شده است. این پروتکل امکان انتقال سریع و ارزان ارزهای دیجیتال را از طریق شبکه‌ای غیرمتمرکز فراهم می‌کند.
 

چه تفاوتی بین استلار و سایر پروژه‌های بلاکچینی وجود دارد؟

تفاوت اصلی استلار در این است که آن به طور خاص برای تسهیل پرداخت‌های بین‌المللی طراحی شده است و از قابلیت پرداخت مستقیم (Path Payment) بهره می‌برد که به کاربران امکان می‌دهد با استفاده از ارزهای مختلف، بدون نیاز به تبدیل دستی، پرداخت کنند.
 

چگونه می‌توانم توکن XLM را خریداری کنم؟

توکن XLM از طریق بسیاری از صرافی‌های ارز دیجیتال معتبر مانند Binance، Kraken و Coinbase در دسترس است. شما می‌توانید با استفاده از ارزهای فیات یا سایر ارزهای دیجیتال، XLM را خریداری کنید.
 

آیا استلار به عنوان یک روش پرداخت در صنایع مختلف قابل استفاده است؟

بله، استلار توانسته است با همکاری‌های متعدد در صنایع مختلف از جمله مالی، خدمات پرداخت و صنعت بانکداری، جایگاهی برای خود پیدا کند. این پروژه به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه، کاربرد بسیاری دارد.
 

آیا استفاده از استلار برای انتقال پول گران است؟

یکی از مزایای اصلی استلار، کارمزد بسیار پایین آن است. به طور متوسط، کارمزد تراکنش در شبکه استلار برابر با ۰.۰۰۰۰۱ لومن (XLM) است که این امکان را برای کاربران فراهم می‌کند که بدون پرداخت هزینه‌های گزاف، پول خود را ارسال کنند.