مقایسه موقعیت لانگ و شورت در بازارهای مالی

تحلیل‌گران، بازارسازان و سرمایه‌گذاران در صحبت درباره ابزارهای مالی مانند سهام یا قراردادهای اختیار، معمولاً از اصطلاحات «موقعیت لانگ» (Long Position) و «موقعیت شورت» (Short Position) استفاده می‌کنند. این دو اصطلاح در فضای مالی کاربردهای مختلفی دارند، اما در بحث سرمایه‌گذاری، به نوع مالکیت یا بدهی نسبت به یک دارایی اشاره دارند.
 

موقعیت لانگ چیست؟

زمانی که یک سرمایه‌گذار اقدام به خرید یک دارایی مالی، مانند سهام کرده و آن را در اختیار دارد، اصطلاحاً گفته می‌شود که موقعیت لانگ دارد. به عنوان مثال، اگر فردی ۱۰۰ سهم از سهام شرکت تسلا را خریداری و در سبد سرمایه‌گذاری خود نگه‌داری کند، گفته می‌شود که «دارای موقعیت لانگ ۱۰۰ سهم» از تسلا است.
در این حالت، سرمایه‌گذار هزینه خرید را به‌طور کامل پرداخت کرده و در صورتی که قیمت سهم افزایش یابد و او سهم را با قیمت بالاتری بفروشد، سود کسب خواهد کرد.
 

موقعیت شورت چیست؟

در مقابل، موقعیت شورت به شرایطی گفته می‌شود که سرمایه‌گذار بدون داشتن مالکیت واقعی، اقدام به فروش یک دارایی می‌کند. به بیان ساده‌تر، اگر کسی ۱۰۰ سهم از سهام تسلا را بفروشد بدون اینکه واقعاً مالک آن‌ها باشد، گفته می‌شود که او «دارای موقعیت شورت ۱۰۰ سهم» است.

برای انجام این معامله، سرمایه‌گذار معمولاً این سهم‌ها را از یک کارگزاری یا نهاد مالی قرض می‌گیرد (از طریق حساب مارجین). هدف این است که قیمت سهم کاهش پیدا کند؛ در آن صورت، سرمایه‌گذار می‌تواند همان سهم‌ها را با قیمت پایین‌تر بازخرید کرده و به قرض‌دهنده بازگرداند، و از این اختلاف قیمت سود به‌دست آورد.
 

گام بعدی برای ورود به دنیای سرمایه‌گذاری

در صورتی که سرمایه‌گذار با پیش‌بینی کاهش قیمت، وارد موقعیت فروش (شورت) شده باشد اما قیمت دارایی بر خلاف انتظار، روند افزایشی در پیش بگیرد، ممکن است از سوی کارگزاری با اخطار مارجین مواجه شود. اخطار مارجین زمانی صادر می‌شود که ارزش حساب سرمایه‌گذار که از طریق اعتبار مالی معامله کرده، از حداقل تعیین‌شده توسط کارگزاری کمتر شود. در این وضعیت، سرمایه‌گذار باید وجه نقد یا اوراق بهادار بیشتری به حساب خود واریز کند تا تعادل حساب حفظ شده و سطح مارجین به حداقل موردنیاز برسد.
برای مثال، سازمان تنظیم مقررات مالی آمریکا (FINRA) سطح نگه‌داشت حداقل را ۲۵ درصد تعیین کرده است. یعنی اگر ارزش حساب تا این سطح کاهش پیدا کند، هشدار مارجین صادر خواهد شد.
 

موقعیت‌های لانگ و شورت در معاملات آپشن

در قراردادهای اختیار معامله (Options)، مفاهیم موقعیت لانگ و شورت کمی متفاوت از بازار سهام هستند. وقتی سرمایه‌گذار یک قرارداد اختیار خرید (Call) یا اختیار فروش (Put) را خریداری می‌کند، گفته می‌شود در موقعیت لانگ قرار دارد. این فرد مالک حقی برای خرید یا فروش یک دارایی در قیمت از پیش تعیین‌شده است.
در مقابل، زمانی که سرمایه‌گذار اقدام به فروش یا نوشتن (Write) یک قرارداد آپشن می‌کند، در موقعیت شورت قرار دارد. در این حالت، او موظف است که در صورت اجرای قرارداد از سوی طرف مقابل، دارایی موردنظر را بفروشد یا بخرد.
 

یک مثال برای درک بهتر

فرض کنید فردی یک قرارداد اختیار خرید تسلا را با پرداخت مبلغ ۲۸٫۷۰ دلار خریداری کرده است. در اینجا فروشنده قرارداد (کال‌نویس) در موقعیت شورت قرار دارد. قیمت اعمال این قرارداد ۲۷۵ دلار تعیین شده است.
در صورتی که قیمت سهم تسلا در بازار از ۳۰۳٫۷۰ دلار بیشتر شود (یعنی جمع قیمت اعمال و هزینه پرداختی بابت آپشن)، خریدار قرارداد ممکن است تصمیم بگیرد از حق خود استفاده کند و سهم را با قیمت ۲۷۵ دلار خریداری کند.
در این حالت، فروشنده قرارداد اختیار، مبلغ ۲۸٫۷۰ دلار را به‌عنوان حق بیمه دریافت کرده، اما متعهد است که سهم تسلا را با قیمت توافق‌شده ۲۷۵ دلار واگذار کند، حتی اگر قیمت بازار بیشتر باشد.
 

ترکیب موقعیت‌های خرید و فروش

سرمایه‌گذاران از ترکیب موقعیت‌های خرید (لانگ) و فروش (شورت) برای دستیابی به اهداف مختلف استفاده می‌کنند. گاهی اوقات، یک سرمایه‌گذار ممکن است هم‌زمان موقعیت لانگ و شورت داشته باشد تا از تغییرات قیمت سود بگیرد یا درآمدی از طریق دریافت حق بیمه کسب کند. همچنین این استراتژی می‌تواند برای پوشش ریسک (هج کردن) در برابر ضررهای احتمالی در سبد سرمایه‌گذاری به‌کار گرفته شود.
زمانی که فردی موقعیت خرید در قرارداد اختیار خرید (Call) اتخاذ می‌کند، یعنی دیدگاه صعودی نسبت به سهام دارد و انتظار رشد قیمت را می‌کشد. در این حالت، او کال‌هایی با قیمت اعمال پایین‌تر را خریداری می‌کند.
برای محافظت از موقعیت خرید در سهام، می‌توان از قرارداد اختیار فروش (Put) استفاده کرد. این قرارداد به سرمایه‌گذار این حق را می‌دهد که سهام خود را با قیمت مشخصی بفروشد، حتی اگر قیمت بازار کاهش پیدا کرده باشد.
فروش قرارداد اختیار خرید (شورت کال) نیز استراتژی مشابهی با فروش استقراضی (Short Selling) دارد، اما نیاز به قرض گرفتن سهام نیست. در این روش، سرمایه‌گذار می‌تواند حق بیمه قرارداد را به‌عنوان درآمد دریافت کند و در صورت نیاز، سهامی که در اختیار دارد را با قیمتی از پیش تعیین‌شده و معمولاً بالاتر واگذار کند.
در طرف دیگر، موقعیت فروش در قرارداد اختیار فروش (شورت پوت) نیز به سرمایه‌گذار این امکان را می‌دهد که حق بیمه را دریافت کرده و در صورت افت قیمت سهام، آن را با نرخ معین خریداری کند.
در ساده‌ترین حالت، خرید سهام (موقعیت لانگ) نشان‌دهنده نگاه صعودی به بازار است و فرد انتظار دارد قیمت سهم افزایش یابد. در مقابل، فروش استقراضی (موقعیت شورت) نشان‌دهنده پیش‌بینی کاهش قیمت سهم از سوی سرمایه‌گذار است.
 

این مفاهیم چه کاربردی در دنیای واقعی دارند؟

اتخاذ موقعیت فروش به این معناست که شما روی کاهش قیمت دارایی شرط می‌بندید و امیدوارید از این روند نزولی کسب سود کنید. این نوع معامله به‌نوعی ریسک‌پذیری بیشتری می‌طلبد؛ زیرا شامل قرض گرفتن دارایی از کارگزاری، پرداخت بهره بابت این قرض، فروش آن دارایی و سپس خرید مجدد آن با قیمت پایین‌تر است تا بتوانید دارایی را بازگردانده و تفاوت قیمت را به‌عنوان سود بردارید.           
اما توجه داشته باشید که چنین معاملاتی بدون ریسک نیستند. حتی ممکن است میزان ضرر شما نامحدود باشد. در صورتی که قیمت دارایی برخلاف انتظار شما بالا برود و حساب شما به سطح هشدار برسد، کارگزاری ممکن است با صدور اخطار مارجین، موقعیت شما را ببندد؛ مگر اینکه سریعاً وجه تضمینی بیشتری به حسابتان واریز کنید.
برای انجام چنین معاملات پُرریسکی، معمولاً نیاز به حساب مارجین دارید و کارگزاری شما باید ارزیابی کند که آیا توانایی و تحمل چنین ریسک‌هایی را دارید یا خیر.
 

مثال‌هایی از موقعیت‌های خرید و فروش

موقعیت خرید (لانگ):
مفهوم "لانگ" معمولاً به این معناست که فرد سهامی از یک شرکت می‌خرد به این امید که ارزش آن سهام افزایش یابد و بتواند آن را با سود بفروشد. به عبارت ساده‌تر، "خرید پایین، فروش بالا". در صورت استفاده از گزینه‌ها، وقتی شما یک قرارداد اختیار خرید (کال آپشن) می‌خرید، در واقع شما در حال ایجاد موقعیت لانگ در آن گزینه هستید.

موقعیت فروش (شورت):
در موقعیت فروش، هدف این است که از کاهش قیمت‌ها سود ببرید. این کار معمولاً به این صورت انجام می‌شود که سهامی که پیش‌بینی می‌کنید قیمت آن کاهش پیدا می‌کند را قرض می‌گیرید، آن را می‌فروشید و سپس با قیمت پایین‌تری خریداری کرده و موقعیت خود را پوشش می‌دهید. به‌طور مثال، اگر شما سهامی را به قیمت بالا فروخته‌اید، وقتی قیمت آن پایین آمد، دوباره آن را خریداری کرده و به فروشنده باز می‌گردانید.

چرا باید موقعیت‌های فروش (شورت) را انتخاب کنم؟
سرمایه‌گذار ممکن است سهام یا دارایی دیگری را شورت کند اگر معتقد باشد که قیمت آن کاهش خواهد یافت. در این حالت، او از کاهش قیمت سهام بهره‌برداری می‌کند و با استفاده از قراردادهای اختیاری، ممکن است حق بیمه‌ای برای خود جمع‌آوری کند.
 

نتیجه‌گیری 

موقعیت‌های لانگ و شورت به نحوه‌ معامله یک سرمایه‌گذار یا تریدر در بازار اشاره دارند. وقتی شما به خرید یک سهام اقدام می‌کنید، انتظار دارید که قیمت آن افزایش یابد و از آن سود ببرید. در مقابل، در موقعیت شورت، شما پیش‌بینی می‌کنید که قیمت سهام کاهش یابد و به همین دلیل آن را قرض گرفته و می‌فروشید. در معاملات آپشن، این مفاهیم کمی متفاوت می‌شود؛ به‌طوری‌که می‌توانید یک کال آپشن یا پوت آپشن بخرید یا بفروشید. در حالت خرید، شما موقعیت لانگ دارید و در حالت فروش، موقعیت شورت.
همچنین توجه داشته باشید که ممکن است استفاده از موقعیت‌های شورت در حساب‌های بازنشستگی یا حساب‌های نقدی محدود باشد.