فین‌تک چیست و چه نقشی در آینده خدمات مالی دارد؟
فین‌تک چیست و چه کاربردی دارد؟
با اینکه رابطه بین فناوری و خدمات مالی به سال‌ها قبل بازمی‌گردد، اما واژه «فین‌تک» (Fintech) واژه‌ای نسبتاً جدید است که از سال ۲۰۱۸ به طور رسمی وارد دایره لغات شده.
این اصطلاح از ترکیب دو واژه «مالی» (Financial) و «فناوری» (Technology) ساخته شده و به مجموعه‌ای از فناوری‌ها اطلاق می‌شود که هدف‌شان ارائه خدمات مالی با روشی نوآورانه و ساده‌تر است.
فین‌تک چطور تعریف می‌شود؟
همان‌طور که اشاره شد، فین‌تک ترکیبی است از فناوری و خدمات مالی. این مفهوم به اپلیکیشن‌ها، نرم‌افزارها و راهکارهایی اشاره دارد که با هدف دیجیتالی‌سازی و بهینه‌سازی فرایندهای مالی سنتی طراحی شده‌اند.
از ساده‌ترین ابزارهای پرداخت آنلاین روی گوشی‌های موبایل گرفته تا سیستم‌های پیچیده مبتنی بر بلاکچین در حوزه ارزهای دیجیتال، همگی زیر چتر فین‌تک قرار می‌گیرند.
به زبان ساده، هر فناوری نوینی که خدمات مالی را تسهیل یا بهبود دهد، فین‌تک محسوب می‌شود؛ حال چه در حوزه بانکداری باشد، چه در صرافی‌های رمزارزی، بیمه یا حتی مدیریت مالی شخصی.
فین‌تک چه مشکلاتی را حل می‌کند؟
هدف اصلی این فناوری‌ها، ساده‌سازی و تسریع انجام تراکنش‌هاست. برای مثال، فرآیند پرداخت قبض‌ها را در نظر بگیرید: زمانی نیاز بود برای این کار حضوری به بانک مراجعه کنیم، اما امروزه با اپلیکیشن‌های فین‌تک، از داخل خانه و در هر ساعتی از شبانه‌روز می‌توان قبض‌ها را پرداخت کرد. این تنها یکی از نمونه‌های پرکاربرد فین‌تک است.
مزایای فین‌تک برای کاربران و کسب‌وکارها
فین‌تک با خود مجموعه‌ای از مزایا به همراه دارد که آن را به جایگزینی جدی برای روش‌های سنتی ارائه خدمات مالی تبدیل کرده است. برخی از مزایای کلیدی آن عبارتند از:
ساده‌سازی تراکنش‌های مالی برای افراد و شرکت‌ها؛
کاهش چشمگیر هزینه‌ها و در دسترس‌تر شدن خدمات؛
بهره‌مندی از فناوری‌های نو مانند بلاکچین، کلان‌داده و هوش مصنوعی برای ایجاد تراکنش‌های ایمن‌تر؛
به‌کارگیری گسترده در دنیای ارزهای دیجیتال، به‌ویژه برای انجام سریع و آسان پرداخت‌های بین‌المللی؛
امکان ارائه خدمات مالی شخصی‌سازی‌شده با توجه به ویژگی‌ها و نیازهای هر فرد.
نقش فین‌تک در صنعت بانکداری
یکی از مهم‌ترین حوزه‌هایی که فین‌تک توانسته تغییرات اساسی در آن ایجاد کند، صنعت بانکداری است. کاربران امروزی انتظار دارند بتوانند در هر زمان و مکانی به حساب‌های خود دسترسی داشته و بدون مراجعه حضوری، تمام کارهای بانکی‌شان را انجام دهند.
در همین راستا، فناوری‌های فین‌تک ابزارهایی در اختیار بانک‌ها قرار داده‌اند که آن‌ها را قادر به ارائه خدمات سریع‌تر، ساده‌تر و به‌روزتر به مشتریان می‌کند.
نقش صرافی‌های رمزارز در تحول خدمات مالی دیجیتال
صرافی‌های رمزارز را می‌توان یکی از ملموس‌ترین مصداق‌های فین‌تک دانست؛ چرا که این بسترها از یک‌سو بر پایه فناوری بلاکچین و رمزارزها فعالیت می‌کنند ـ که بی‌تردید در زمره نوآورترین علوم روز دنیا هستند ـ و از سوی دیگر، خدماتی کاملاً مالی بر بستر ارزهای دیجیتال ارائه می‌دهند. در واقع این ترکیب هوشمندانه، صرافی‌های رمزارزی را در قلب تحول دیجیتال مالی قرار داده است.
الگوریتم‌های پیش‌بینی و سرمایه‌گذاری هوشمند
یادگیری ماشین، به‌عنوان یکی از زیرشاخه‌های مهم هوش مصنوعی، توانایی شگفت‌انگیزی در تحلیل داده‌ها و شناسایی الگوهای آینده دارد. در حوزه مالی، این توانمندی به خلق الگوریتم‌هایی منجر شده که روندهای بازار را تشخیص داده و به سرمایه‌گذاران در انتخاب بهترین مسیرها برای سرمایه‌گذاری کمک می‌کنند. این موضوع، یکی از تحولات بنیادین در ابزارهای هوشمند فین‌تکی محسوب می‌شود.
فناوری‌های نوین در صنعت بیمه
صنعت بیمه نیز به سرعت در حال دگرگونی است و یکی از محرک‌های اصلی این تحول، استفاده از راهکارهای فناورانه در چارچوب فین‌تک است. از تحلیل ریسک دقیق‌تر گرفته تا پردازش سریع‌تر پرونده‌های بیمه‌ای، فین‌تک توانسته به بهینه‌سازی بسیاری از فرآیندهای بیمه‌ای کمک کند و این مسیر همچنان با سرعت در حال پیشرفت است.
پیوند عمیق فین‌تک با بلاکچین و آینده دیفای
اگر بخواهیم سال ۲۰۲۳ را نام‌گذاری کنیم، بی‌تردید می‌توان آن را دوره طلایی فین‌تک دانست. شرکت‌هایی که از دهه ۲۰۰۰ شروع به فعالیت کرده‌اند، طی سال‌های اخیر با استفاده از فناوری‌هایی مثل بلاکچین، توانسته‌اند تحولی بنیادین در نحوه ارائه خدمات مالی ایجاد کنند.
یکی از گام‌های رو به جلو در این مسیر، شکل‌گیری مفهوم DeFi یا امور مالی غیرمتمرکز است که با اتکا به قراردادهای هوشمند، تجربه‌ای متفاوت از خدمات مالی دیجیتال ارائه می‌دهد.
در همین راستا، بسیاری از کمپانی‌های بزرگ جهانی نیز سرمایه‌گذاری‌های چشمگیری در زمینه توسعه فناوری بلاکچین انجام داده‌اند تا از قافله تحول دیجیتال عقب نمانند.
ترکیب فین‌تک و بلاکچین را می‌توان جهشی بزرگ در مسیر خدمات مالی دانست. هرچند این دو مفهوم تفاوت‌هایی بنیادین با یکدیگر دارند، اما نقاط اشتراک زیادی نیز دارند؛ از جمله تمرکز بر شفافیت، غیرمتمرکز بودن، امنیت بالا و حذف واسطه‌ها. این ویژگی‌ها باعث شده بلاکچین در حوزه مالی جایگاه منحصربه‌فردی پیدا کند.
نتیجه گیری
با پیشرفت سریع تکنولوژی، استفاده از ابزارهای نوین در ساختار خدمات مالی اجتناب‌ناپذیر شده است.
فین‌تک به سازمان‌ها این امکان را داده تا خدماتی که پیش از این نیازمند زمان، هزینه و فرآیندهای پیچیده بودند را با صرفه‌جویی و راحتی بیشتر ارائه دهند.
در آینده‌ای نزدیک، رشد چشمگیر فین‌تک بیش از پیش محسوس خواهد بود؛ چرا که این فناوری مورد توجه جدی استارتاپ‌ها، شرکت‌های سرمایه‌گذاری و حتی بانک‌های سنتی قرار گرفته است.
بدون شک، فین‌تک یکی از مهم‌ترین بازیگران آینده دنیای مالی خواهد بود.
