همه‌چیز درباره هاوینگ بیت‌کوین: زمان، تأثیرات و آینده
بیت‌کوین هاوینگ چیست؟
رویداد هاوینگ بیت‌کوین، که تقریباً هر چهار سال یک‌بار رخ می‌دهد، فرآیندی است که طی آن پاداش استخراج هر بلاک به نصف کاهش می‌یابد. این کاهش در پاداش، باعث محدود شدن عرضه بیت‌کوین‌های تازه وارد شده به بازار می‌شود، که در نتیجه، کمیابی آن افزایش یافته و در صورت ثابت ماندن شرایط بازار، می‌تواند به رشد قیمت منجر شود.
پاداش بلاک بخشی از فرآیند خودکار بلاک‌چین برای تأیید تراکنش‌ها و ایجاد بلاک‌های جدید است که به آن «ماینینگ» یا استخراج گفته می‌شود. ماینرها، افرادی هستند که در یک رقابت پیچیده ریاضی شرکت می‌کنند تا معماهای رمزنگاری‌شده را حل کنند. هر ماینری که زودتر به جواب برسد، بلاک مربوط به او به زنجیره اضافه می‌شود و پاداش دریافت می‌کند.
پس از ثبت این بلاک، شبکه وارد مرحله بعدی می‌شود و رقابت تازه‌ای میان ماینرها برای ساخت بلاک جدید آغاز می‌گردد. با هر هاوینگ، این پاداش کمتر شده و روند رقابت همچنان ادامه می‌یابد.
آیا رویداد هاوینگ بیت‌کوین اتفاق مثبتی است؟
نظرات متفاوتی در مورد تأثیر هاوینگ وجود دارد. برخی معتقدند این فرآیند برای پایداری و رشد ارزش بیت‌کوین سودمند است، در حالی‌که گروهی دیگر آن را همراه با چالش‌هایی می‌دانند.
کنترل تورم
یکی از اهداف اصلی کاهش پاداش استخراج، مقابله با پدیده تورم است. تورم به کاهش قدرت خرید یک واحد پول در طول زمان اطلاق می‌شود. در ایالات متحده، این موضوع با بررسی قیمت یک سبد کالا اندازه‌گیری می‌شود. اگرچه معمولاً نرخ تورم هدف در حدود ۲٪ در نظر گرفته می‌شود، اما رسیدن به این عدد همواره ممکن نیست و بیشتر یک هدف سیاست‌گذاری توسط بانک‌های مرکزی است.
در مورد بیت‌کوین، کاهش تدریجی پاداش با هدف حفظ کمیابی و جلوگیری از تورم طراحی شده است. البته باید توجه داشت که این مکانیسم در برابر تورم ارزهای فیات (مانند دلار یا یورو) که بیت‌کوین برای استفاده اقتصادی باید به آن‌ها تبدیل شود، مقاوم نیست.
هرچند افزایش ارزش بیت‌کوین در بازار می‌تواند نوعی محافظت برای سرمایه‌گذاران در برابر تورم محسوب شود، اما در نقش آن به عنوان یک ابزار پرداخت عمومی، این خاصیت محافظتی چندان محسوس نیست.
کاهش عرضه و تأثیر آن بر تقاضای بیت‌کوین
از آن‌جا که طی رویداد هاوینگ، تعداد بیت‌کوین‌های تازه تولیدشده به نصف کاهش می‌یابد، معمولاً میزان تقاضا برای بیت‌کوین‌های جدید افزایش می‌یابد. مرور روند قیمتی بیت‌کوین پس از هر رویداد هاوینگ گذشته نیز این موضوع را تأیید می‌کند؛ چرا که هر بار، قیمت بیت‌کوین پس از مدتی افزایش یافته است. این افزایش تقاضای تاریخی، در بسیاری از مواقع، عامل محرکی برای رشد قیمت محسوب شده که برای سرمایه‌گذاران و معامله‌گران سودآور بوده است.
بیت‌کوین؛ از ابزار پرداخت تا دارایی سرمایه‌گذاری
بیت‌کوین در ابتدای راه‌اندازی، به‌عنوان یک روش پرداخت طراحی شده بود که هدف آن حذف نقش نهادهای واسط و ناظر از فرایندهای مالی بود. اما با گذشت زمان و دیده شدن ظرفیت رشد قیمت آن، توجه سرمایه‌گذاران به این رمزارز جلب شد.
ورود سرمایه‌گذاران به این فضا باعث شکل‌گیری تقاضای بیشتری شد؛ موضوعی که احتمالاً در طرح اولیه بیت‌کوین پیش‌بینی نشده بود. برای سرمایه‌گذاران، رویداد هاوینگ یک پیام روشن دارد: عرضه کمتر در برابر تقاضای ثابت یا رو به رشد می‌تواند به افزایش ارزش سرمایه‌گذاری منجر شود. البته این امیدواری، بیت‌کوین را در قلمرو سرمایه‌گذاری‌های مبتنی بر حدس و گمان قرار می‌دهد؛ چرا که افراد با هدف سودآوری وارد بازار آن می‌شوند.
چالش‌ها و فرصت‌های ماینینگ در دوران پس از هاوینگ
ماینرها که شامل اشخاص، شرکت‌ها و سازمان‌هایی هستند که فعالیت آن‌ها بر استخراج بیت‌کوین متمرکز است، همواره با هدف کسب سود وارد این حوزه شده‌اند. با وجود نوسانات شدید قیمت بیت‌کوین طی سال‌های اخیر، این فعالیت همچنان سودآور باقی مانده است—دلیل ادامه فعالیت شرکت‌های بزرگ ماینینگ نیز همین است.
اما باید توجه داشت که با هر هاوینگ، مقدار پاداش ماینرها کاهش می‌یابد. در صورتی که قیمت بیت‌کوین ثابت بماند یا کاهش یابد، سودآوری ماینینگ افت خواهد کرد. فعالیت در مقیاس صنعتی نیازمند تجهیزات پیشرفته، مصرف برق بالا، نیروی انسانی متخصص و هزینه‌های نگهداری است. بنابراین، ادامه رقابت برای شرکت‌های فعال در این صنعت نیازمند سرمایه‌گذاری مستمر برای ارتقاء زیرساخت‌ها است.
برای نمونه، شرکت Marathon Digital Holdings که از بزرگ‌ترین ماینرهای جهان محسوب می‌شود، تا فوریه ۲۰۲۴ تعداد بیت‌کوین‌های خود را به ۱۶٬۹۳۰ رسانده و تعداد دستگاه‌های استخراج خود را به ۲۳۱٬۰۰۰ واحد افزایش داده است. این اقدام توان پردازشی آن‌ها را به ۲۸.۷ تریلیون هش در ثانیه رسانده که معادل حدود ۵٪ از کل توان شبکه بیت‌کوین تا ماه مه ۲۰۲۴ است.
توسعه ظرفیت استخراج؛ واکنشی به هاوینگ و رقابت شدید
افزایش توان استخراج و ذخایر بیت‌کوین در برخی شرکت‌ها احتمالاً ناشی از پیش‌بینی‌ها درباره هاوینگ آوریل ۲۰۲۴ بوده است. در چنین شرایطی، حفظ رقابت‌پذیری نیازمند توان پردازشی بالا (هش‌ریت) و نقدینگی کافی برای ادامه فعالیت‌های عملیاتی است.
برای استخراج‌کنندگان کوچک، کاهش پاداش به معنای سخت‌تر شدن بقا در بازار است. حتی در استخرهای ماینینگ، با وجود تقسیم پاداش میان شرکت‌کنندگان، مقدار دریافتی هر فرد کاهش می‌یابد. این مسئله حتی اگر قیمت بیت‌کوین رشد کند نیز پابرجاست، چرا که در نبود یک جهش بزرگ قیمتی، کاهش پاداش جبران نمی‌شود.
کاربران عادی و تأثیرات احتمالی هاوینگ بر دارایی‌های دیجیتالشان
کاربران خرد بیت‌کوین ممکن است در نتیجه هاوینگ، تحت تأثیر نوسانات ارزش دارایی‌های دیجیتال خود قرار بگیرند. برای افرادی که بیت‌کوین را با هدف خرید کالا و خدمات نگهداری می‌کنند، تغییرات قیمت پس از هاوینگ ممکن است تأثیرگذار باشد—اما این تأثیر صرفاً در قالب نوسانات قیمتی نمایان خواهد شد.
برای کسانی که از بیت‌کوین جهت ارسال حواله (رمیتنس) استفاده می‌کنند، سناریو مشابه است. ارزش حواله‌های ارسالی آن‌ها کاملاً وابسته به قیمت بیت‌کوین در بازار پس از رویداد هاوینگ خواهد بود.
هاوینگ بعدی بیت‌کوین چه زمانی خواهد بود؟
براساس پیش‌بینی‌ها، هاوینگ بعدی بیت‌کوین در سال ۲۰۲۸ اتفاق خواهد افتاد؛ زمانی که پاداش استخراج هر بلاک به ۱.۶۲۵ بیت‌کوین کاهش خواهد یافت. این روند از آغاز پیدایش بیت‌کوین در سال ۲۰۰۹ با پاداش اولیه ۵۰ بیت‌کوین آغاز شد و تاکنون چهار مرتبه رویداد هاوینگ رخ داده است:
۲۸ نوامبر ۲۰۱۲: کاهش پاداش به ۲۵ بیت‌کوین
۹ ژوئیه ۲۰۱۶: کاهش به ۱۲.۵ بیت‌کوین
۱۱ مه ۲۰۲۰: کاهش به ۶.۲۵ بیت‌کوین
۲۰ آوریل ۲۰۲۴: کاهش به ۳.۱۲۵ بیت‌کوین
تا ماه مه ۲۰۲۴، در مجموع حدود ۱۹.۷ میلیون بیت‌کوین استخراج شده‌اند. بنابراین، تنها حدود ۱.۳ میلیون بیت‌کوین دیگر باقی مانده که در سال‌های آتی از طریق ماینینگ وارد چرخه خواهد شد.
آیا سرمایه‌گذاری در بیت‌کوین در زمان هاوینگ منطقی است؟
بسیاری از سرمایه‌گذاران به دلیل روندهای گذشته، انتظارات زیادی از هاوینگ‌ها دارند، زیرا در گذشته، معمولاً قیمت‌ها پس از هر رویداد هاوینگ افزایش یافته‌اند. اما این روندها به طور تاریخی به کندی پیش رفته‌اند و ممکن است ماه‌ها یا حتی سال‌ها طول بکشد تا تغییرات قابل توجهی مشاهده شود. به همین دلیل، اینکه آیا باید قبل، در حین یا پس از یک هاوینگ در بیت‌کوین سرمایه‌گذاری کنید، بستگی به شرایط بازار، دیدگاه شما و میزان تحمل ریسک شما دارد.
به عنوان مثال، هاوینگ اخیر از سایر هاوینگ‌ها متمایز بود، چرا که تنها چند ماه قبل از رویداد، صندوق‌های قابل معامله بیت‌کوین (Spot Bitcoin ETFs) توسط کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده (SEC) تأیید شدند. این امر موجب شد تا سرمایه‌گذاران و معامله‌گران به سمت این صندوق‌های جدید حرکت کنند و یا سرمایه‌گذاری‌های خود را از صندوق‌های قبلی بیت‌کوین ETF به این‌ها منتقل کنند.
با این حال، یک ماه پس از هاوینگ، بازار مجدداً تغییر کرد و قیمت‌ها کاهش یافت. ETFها شاهد خروج قابل توجه سرمایه در اوایل ماه مه بودند، اما در نیمه ماه مه، دوباره شاهد ورود سرمایه به بازار بودیم و این بار سرمایه‌گذاران به طور خاص نسبت به صندوق ETF اتریوم خوش‌بین شدند، در حالی که قیمت بیت‌کوین رشد قابل توجهی را تجربه کرد.
در نهایت، به نظر می‌رسد که پیش‌بینی بازار در آینده نزدیک همچنان امری دشوار است و تنها می‌توان با حدس و گمان به وضعیت آن نگاه کرد.
هاوینگ بیت‌کوین چگونه عمل می‌کند؟
در اصطلاح بیت‌کوین، واژه "هاوینگ" به معنای نصف شدن پاداش استخراج است. به عبارتی، تعداد توکن‌هایی که به ماینرها تعلق می‌گیرد به نصف کاهش می‌یابد. این امر منجر به کاهش عرضه و در عین حال افزایش کمیابی بیت‌کوین می‌شود که به‌طور نظری می‌تواند تقاضا را افزایش دهد.
تاریخ‌های مهم هاوینگ بیت‌کوین
در طی سال‌های گذشته یا در آینده، هاوینگ‌های بیت‌کوین در تاریخ‌های زیر رخ داده‌اند یا خواهند داد:
۲۸ نوامبر ۲۰۱۲: کاهش پاداش به ۲۵ بیت‌کوین
۹ ژوئیه ۲۰۱۶: کاهش پاداش به ۱۲.۵ بیت‌کوین
۱۱ مه ۲۰۲۰: کاهش پاداش به ۶.۲۵ بیت‌کوین
۲۰ آوریل ۲۰۲۴: کاهش پاداش به ۳.۱۲۵ بیت‌کوین
میانه سال ۲۰۲۸: کاهش پاداش به ۱.۵۶۲۵ بیت‌کوین
زمان هاوینگ بیت‌کوین در سال ۲۰۲۴
هاوینگ بیت‌کوین در سال ۲۰۲۴ در تاریخ ۲۰ آوریل برگزار شد.
چند هاوینگ بیت‌کوین دیگر باقی‌مانده است؟
اگر روند هاوینگ‌های بیت‌کوین همچنان به طور منظم هر چهار سال یک‌بار ادامه یابد، از سال ۲۰۲۴، ۲۹ هاوینگ دیگر باقی‌مانده است. بیت‌کوین‌ها می‌توانند به واحدهای کوچکتری به نام ساتوشی تقسیم شوند که معادل ۰.۰۰۰۰۰۰۰۱ بیت‌کوین هستند. پاداش‌ها به این میزان در سال ۲۱۳۶ کاهش خواهند یافت و آخرین ساتوشی پیش از هاوینگ نهایی در میانه سال ۲۱۴۰ به ماینرها تعلق خواهد گرفت.
نتیجه گیری
هاوینگ بیت‌کوین به معنای کاهش نرخ تولید بیت‌کوین‌های جدید در گردش است. این سیستم پاداش‌دهی پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۱۴۰ ادامه یابد، زمانی که محدودیت نهایی ۲۱ میلیون بیت‌کوین به طور نظری به دست آید.
در سال ۲۰۰۹، پاداش برای استخراج هر بلاک ۵۰ بیت‌کوین بود. پس از اولین هاوینگ، این میزان به ۲۵، ۱۲.۵ و سپس ۶.۲۵ بیت‌کوین رسید. در هاوینگ اخیر که در تاریخ ۲۰ آوریل ۲۰۲۴ رخ داد، پاداش به ۳.۱۲۵ بیت‌کوین کاهش یافت.
هاوینگ بیت‌کوین تأثیرات زیادی بر شبکه آن دارد. برای ماینرها، این رویداد ممکن است باعث ادغام بیشتر در این صنعت شود، چرا که ماینرهای فردی و کسب‌وکارهای کوچک ممکن است از رقابت کنار بروند.
