وب 3 چیست؟ آشنایی با فناوری Web 3.0 به زبان ساده


نسل سوم اینترنت: وب 3.0
وب ۳، که به عنوان نسل سوم اینترنت شناخته میشود، یک اینترنت غیرمتمرکز است که از مجموعهای از فناوریها و تکنولوژیهای نوین استفاده میکند. این نوع جدید از اینترنت تنها ورودیهای شما را بهطور دقیق تفسیر نمیکند، بلکه قادر است تمام تعاملات شما از جمله متن، صدا و حتی دیگر مدلهای ارتباطی را درک کند. در حال حاضر، اینترنت در آستانه تحول قرار دارد و در این مسیر، برخی از افراد آن را وب سه و برخی دیگر وب 3.0 مینامند. اگرچه برخی از اپلیکیشنهای وب۳ در مراحل اولیه توسعه خود هستند، اما تا زمانی که زیرساختهای این اینترنت جدید بهطور کامل اجرا نشود، پتانسیل واقعی آن قابل مشاهده نخواهد بود. در این مقاله، به بررسی وب ۳، کاربردها و فناوریهای بهکار رفته در آن خواهیم پرداخت.
تکامل فناوری اینترنت: از وب 1.0 تا وب 3.0

برای درک بهتر وب ۳ و چگونگی تاثیر آن در بازار ارزهای دیجیتال، ابتدا باید نگاهی به پیشینه اینترنت داشته باشیم. جفری زلدمن، یکی از پیشگامان توسعه وب 1.0 و 2.0، در سال ۲۰۰۶ به حمایت از وب۳ پرداخت، هرچند گفتگوها پیرامون این موضوع از سال ۲۰۰۱ آغاز شده بود. وب ۳ از ترکیب فناوریهای پیشرفتهای همچون هوش مصنوعی و بلاکچین با ابزارهای نسلهای قبلی وب پدید خواهد آمد. این بهطور واضح ارتقا و تکامل نسلهای اول و دوم اینترنت است.
دوران وب 1.0: اینترنت اولیه (1985-2005)
وب 1.0، که بهعنوان «وب ایستا» یا «استاتیک وب» شناخته میشود، در دهه 90 میلادی اینترنتی قابلاعتماد و محدود برای دسترسی به اطلاعات بود. در این دوره، هیچگونه تعاملی در صفحات وب وجود نداشت و حتی گذاشتن نظر یا ساخت صفحات کاربری امکانپذیر نبود. در این نسل از اینترنت، اطلاعات فقط از طریق دایرکتوریها به کاربران ارائه میشد و یافتن اطلاعات مرتبط با موضوعات خاص برای کاربران دشوار بود. به طور کلی، اینترنت نسل اول مشابه یک بزرگراه یکطرفه با مسیرهای باریک بود که تولید محتوا تنها از سوی تعداد کمی از افراد انجام میشد.
وب 2.0: اینترنت تعاملی (2005 تاکنون)
وب 2.0، که بهنام «وب اجتماعی» نیز شناخته میشود، به لطف پیشرفتهای چشمگیر در فناوریهای وب مانند جاوا اسکریپت، HTML5 و CSS3، اینترنت را به فضایی تعاملی تبدیل کرد. این تحولات زمینهساز ظهور پلتفرمهایی مانند یوتیوب، فیسبوک، ویکیپدیا و دیگر شبکههای اجتماعی شدند. در این نسل، امکان بهاشتراکگذاری دادهها بین برنامهها و پلتفرمهای مختلف فراهم شد و فضای تولید محتوای کاربر محور به سرعت گسترش یافت.
وب 3.0: اینترنت آینده (در حال ظهور)
وب ۳، نسل بعدی اینترنت است که میتواند با استفاده از فناوریهای هوش مصنوعی، دادهها را بهصورت انسانگونه پردازش کرده و سیستمهایی هوشمندتر برای کمک به کاربران ارائه دهد. تیم بارنرز-لی، مخترع وب، پیشبینی کرده بود که وب 3.0 به یک «وب معنایی» تبدیل خواهد شد که در آن، دستگاهها، سیستمها و افراد بهطور خودکار با یکدیگر در ارتباط خواهند بود. در این نسل، تولید و توزیع محتوای هوشمند و شخصیسازیشده، بهطور گستردهای در دسترس تمامی کاربران اینترنت قرار خواهد گرفت.
وب 3.0: تعریفی نوین از اینترنت
وب 3.0، که بهعنوان نسل سوم اینترنت در حال شکلگیری است، استفاده از فناوریهای پیشرفته مانند یادگیری ماشینی (Machine Learning)، دادههای کلان (Big Data) و دفتر کل غیرمتمرکز (DLT) را برای پردازش اطلاعات به روشی انسانگونه در دستور کار خود قرار داده است. این نسل جدید اینترنت که ابتدا توسط تیم بارنرز-لی «وب معنایی» نامگذاری شده بود، هدف دارد تا به اینترنتی خودگردان، هوشمند و باز تبدیل شود. در وب 3.0، دادهها بهصورت غیرمتمرکز و بهطور مستقل از یکدیگر متصل میشوند، که تحولی بزرگ در مقایسه با روشهای ذخیرهسازی دادهها در وب 2.0 خواهد بود. علاوه بر این، در این نسل از اینترنت، امکان تعامل بین کاربران و ماشینها با دادهها بهطور همزمان فراهم میشود. برای تحقق این امر، برنامهها باید قادر به درک دادهها نه تنها بهصورت متنی بلکه بهطور مفهومی نیز باشند. به این ترتیب، وب 3.0 بر پایه دو ستون اصلی: وب معنایی و هوش مصنوعی استوار خواهد بود.
جایگاه بلاک چین و ارزهای دیجیتال در وب 3.0
وب ۳.۰ بهعنوان نسل جدید اینترنت، بهطور طبیعی بهوسیله پروتکلهای غیرمتمرکز از جمله بلاک چین و ارزهای دیجیتال بهکار گرفته میشود. این امر باعث ایجاد ارتباطی قوی و همزیستی میان این سه فناوری و دیگر صنایع خواهد شد. در این مسیر، ارزهای دیجیتال خاص وب ۳ نیز ظهور کردهاند.
این تکنولوژیها با بهرهگیری از قراردادهای هوشمند، ویژگیهایی چون تعامل، یکپارچگی و خودکار بودن را در خود دارند و در طیف وسیعی از کاربردها از جمله تراکنشهای کوچک در آفریقا تا بهاشتراکگذاری فایلهای مقاوم در برابر سانسور و ذخیرهسازی دادهها توسط برنامههایی مانند فایل کوین، نقش ایفا میکنند. همچنین، این فناوریها در تغییر ساختار و عملکرد کسبوکارها در سطح جهانی تاثیرگذار خواهند بود. پروتکلهای دیفای که اکنون در دسترس هستند تنها بخش کوچکی از این دنیای وسیع را نمایان میکنند.
یکی از حوزههای پرپتانسیل بلاک چین که وب ۳ بهطور جدی در آن نقشآفرینی خواهد کرد، متاورس است. این بخش در سالهای اخیر رشد چشمگیری داشته و کاربران دنیای کریپتو بهویژه آن را به خوبی پذیرفتهاند. بررسی تفاوتهای وب ۳ و متاورس نشان میدهد که هرچند این دو مفهومی متفاوت دارند، اما وب ۳ میتواند بهعنوان یک پیشران اساسی در رشد متاورس عمل کند.
مزایای نسل سوم اینترنت
عدم نیاز به نهادهای کنترلکننده: وب 3.0 با حذف نهادهای متمرکز، به کاربران این امکان را میدهد که از آزادی کامل در استفاده از اطلاعات خود بهرهمند شوند و خبری از سانسور نخواهد بود.
مالکیت اطلاعات به دست کاربران: در این نسل از اینترنت، دادههای کاربران بهصورت رمزنگاریشده ذخیره شده و هیچگونه دخالت تبلیغاتی یا بازاریابی امکانپذیر نخواهد بود. این اطلاعات تنها در دست کاربران خواهند بود و آنها هر زمان که بخواهند، میتوانند آنها را بهاشتراک بگذارند.
عملکرد یکپارچه در دستگاههای مختلف: برخلاف بسیاری از برنامهها که در حال حاضر بر روی سیستمعاملهای خاصی اجرا میشوند، وب ۳ این امکان را فراهم میآورد که برنامهها بر روی هر دستگاهی، بدون نیاز به تغییرات اضافی، بهدرستی عمل کنند.
رفع نیازهای کاربران در کمترین زمان: با اتصال دستگاههای بیشتر به اینترنت، دادههای زیادی جمعآوری میشود که به الگوریتمها این امکان را میدهد که بهصورت دقیقتر نیازهای کاربران را شناسایی و برطرف کنند.
کاهش تهدیدات امنیتی: چون اطلاعات در یک شبکه غیرمتمرکز ذخیره میشوند و بهطور یکجا در مکانی خاص قرار ندارند، هکرها نمیتوانند بهراحتی به این دادهها دسترسی پیدا کنند. حتی اگر بخواهند، برای دسترسی به اطلاعات باید تمام شبکه را هدف قرار دهند که این تقریباً غیرممکن است.
چالشهای پیش روی نسل سوم اینترنت
مقیاسپذیری: بهدلیل ماهیت غیرمتمرکز وب ۳، تراکنشها ممکن است کمی کندتر از اینترنتهای قبلی انجام شوند.
تجربه کاربری: برای تعامل با برنامههای وب ۳ نیاز به گامها و آموزشهای بیشتری است. این موضوع ممکن است روند پذیرش گسترده آن را با چالش روبهرو کند.
دسترسپذیری: نبود یکپارچگی میان مرورگرها و استانداردهای مختلف ممکن است دسترسی به وب ۳ را برای برخی کاربران دشوار کند.
هزینههای بالا: بسیاری از اپلیکیشنهای غیرمتمرکز بهدلیل هزینههای بالای ذخیرهسازی در بلاک چین، تنها بخش کوچکی از دادههای خود را در این فضا قرار میدهند.
ویژگیهای اصلی وب 3.0
برای درک بهتر و کاملتر وب 3.0، باید به چهار ویژگی اصلی آن توجه کرد:
حضور همهجانبه (Ubiquity)
حضور همهجا، به این معناست که فناوری باید در دسترس همه افراد، در هر مکان و هر زمانی باشد. وب 2.0 نیز این ویژگی را داشت، بهطوریکه کاربران فیسبوک میتوانستند تصاویر را بهصورت آنی با دیگران بهاشتراک بگذارند. اما وب 3.0 این مفهوم را یک قدم جلوتر برده و دسترسی به اینترنت را در هر زمان و مکان برای هر شخصی امکانپذیر میکند. به علاوه، با پیشرفت اینترنت اشیاء (IoT)، دستگاههای متصل به اینترنت دیگر فقط محدود به کامپیوترها و گوشیهای هوشمند نخواهند بود.
وب معنایی (Semantic Web)
وب 3.0 بهدنبال ایجاد درک عمیقتر از دادهها و اطلاعات است. در این نوع وب، سیستمها قادر خواهند بود معنای دادهها را بهطور دقیقتر درک کنند و به این ترتیب محتواهای مرتبطتر و شخصیسازیشدهتری برای کاربران فراهم کنند.
هوش مصنوعی (AI)
هوش مصنوعی به وب 3.0 این قابلیت را میدهد که دادهها را مانند انسانها تحلیل کرده و بهصورت هوشمندتر با آنها تعامل داشته باشد. این ویژگی باعث میشود که وب 3.0 نه تنها اطلاعات را پردازش کند، بلکه بتواند تصمیمگیریهای بهتری نیز داشته باشد.
گرافیکهای سهبعدی
یکی از ویژگیهای دیگر وب 3.0، ارتقاء گرافیکها بهصورت سهبعدی است. این ویژگی بهویژه در دنیای متاورس و ایجاد فضاهای مجازی و تعاملی اهمیت دارد و تجربه کاربری بهمراتب جذابتر و واقعگرایانهتری را فراهم میکند.
وب معنایی و کاربرد آن در اینترنت نسل سوم
سمانتیک یا معناشناسی بهطور کلی به مطالعه و تحلیل روابط معنایی میان کلمات و عبارتها پرداخته و میکوشد تا معانی نهفته در دادهها را برای سیستمها قابل درک کند. به گفته تیم بارنرز-لی، وب معنایی به سیستمهای کامپیوتری این امکان را میدهد که دادهها، محتواها، تراکنشها و حتی روابط انسانی را تحلیل و درک کنند. در عمل این روند چگونه خواهد بود؟ به مثالهای زیر توجه کنید:
"I Love Bitcoin"
"I <3 Bitcoin"
گرچه ساختار نحوی این دو جمله متفاوت است، اما معنای آنها یکسان است. وب معنایی به سیستمها این قدرت را میدهد که چنین تفاوتهای ظاهری را نادیده گرفته و معنای اصلی را استخراج کنند. این قابلیت کمک میکند تا دستگاهها بتوانند احساسات و معانی نهفته در دادهها را تشخیص داده و تجربه کاربری بهتری را برای افراد رقم بزنند.
هوش مصنوعی در وب ۳
هوش مصنوعی یا AI بهعنوان «هوش مصنوعی» تعریف میشود و در وب ۳ بهعنوان یکی از ارکان اصلی عمل میکند. در واقع، ماشینها و سیستمهای تحت وب ۳ قادر خواهند بود تا بهطور هوشمندانه دادهها را تجزیه و تحلیل کرده و مفاهیم و احساسات موجود در آنها را تشخیص دهند. وب ۲.۰ نیز به نوعی تواناییهای مشابهی دارد، اما این تواناییها بیشتر وابسته به تعاملات انسانی هستند که امکان دستکاری دادهها را فراهم میآورد. بهعنوان مثال، در وب ۲.0، پلتفرمهای نقد و بررسی آنلاین مانند Trustpilot به کاربران اجازه میدهند تا نظرات خود را نسبت به محصولات بیان کنند، اما این نقدها ممکن است جعلی باشند. به همین دلیل، وب ۳ نیازمند هوش مصنوعی است که قادر باشد نقدهای واقعی را از جعلی تشخیص دهد.
برای مثال، بعد از بحران گیماستاپ، گوگل از طریق هوش مصنوعی، بیش از 100,000 نقد منفی تقلبی در اپلیکیشن رابینهود را از پلی استور حذف کرد. این ویژگی بهزودی در وب ۳ بهطور یکپارچه گنجانده خواهد شد و به پلتفرمها کمک میکند تا دادهها را بهصورت دقیقتری پردازش کنند.
گرافیکهای سهبعدی و فضای وب
وب ۳ علاوه بر پیشرفتهای دیگر، بهویژه در زمینه گرافیکهای سهبعدی و واقعیت مجازی بهعنوان یک انقلاب بزرگ در تکنولوژیهای گرافیکی شناخته میشود. برخی از آیندهنگران اینترنت، وب ۳ را بهعنوان «وب فضایی» میشناسند. در این نسخه از وب، مرز بین دنیای فیزیکی و دیجیتال از بین رفته و دنیای مجازی با استفاده از گرافیکهای سهبعدی، تجربهای عمیقتر و واقعیتر به کاربران ارائه میدهد.
این ویژگیها نه تنها در زمینه گیمینگهای آنلاین مانند بازی Decentraland کاربرد خواهند داشت، بلکه به سایر صنایع مانند املاک، سلامت و تجارت الکترونیک نیز گسترش خواهند یافت و تجربههای تعاملی بهتری برای کاربران فراهم میآورند.
نقش بلاک چین در وب ۳

یکی از اشتباهات رایج این است که بلاک چین تنها بهعنوان ابزاری برای انتقال ارزهای دیجیتال شناخته میشود. در واقع، بلاک چین بهعنوان یک پلتفرم برای راهاندازی وب غیرمتمرکز نیز عمل میکند. این فناوری بهدلیل قابلیت ذخیرهسازی زمان و ثبت دقیق تراکنشها، یکی از بهترین گزینهها برای سیستمهای همتا به همتا است.
از طرفی، در وب ۳، بلاک چین و ارزهای دیجیتال نقش بسیار مهمی دارند. ارزهای دیجیتال بهعنوان ابزار پرداخت برای کاربران در نظر گرفته شدهاند و در حقیقت میتوان آنها را سوخت اصلی وب ۳ دانست. در این مدل، کاربران برای تعامل با سرویسهای مختلف باید ارز دیجیتال مورد نیاز خود را خریداری کنند. این سیستم بهگونهای طراحی خواهد شد که به کاربران در ازای نگهداری دادهها، پاداشهای ارز دیجیتال ارائه دهد.
اتریوم و کاربردهای آن در وب ۳
اتریوم یکی از پلتفرمهای برجسته در وب ۳ است که به توسعهدهندگان این امکان را میدهد تا برنامههای غیرمتمرکز (DApps) بسازند. بهعنوان مثال، کیف پول مای اتر والت (MyEtherWallet) که مبتنی بر اتریوم است، با ویژگیهای منحصر به فرد خود، امکان میزبانی وب غیرمتمرکز را فراهم کرده است. این کیف پول از IPFS (سیستم فایلهای بین سیارهای) استفاده میکند که یک شبکه توزیع شده از فایلها است و هیچگونه سرور مرکزی ندارد. این ویژگی باعث میشود تا دادهها قابل سانسور نباشند و آزادی عمل بیشتری برای کاربران فراهم کند.
از دیگر ویژگیهای مهم این کیف پول اتریومی، امکان ذخیرهسازی کیف پول در هر مکان دلخواه است که بر خلاف کیف پولهای سنتی، به کاربران انعطاف بیشتری میدهد. البته این فناوری هنوز در مراحل ابتدایی خود است و ممکن است با چالشهایی روبهرو باشد که در آینده حل خواهند شد.
تفاوت میان وب بلاکچینی و وب غیرمتمرکز: کجا ایستادهایم؟
وب ۳ بهعنوان مرحله جدید اینترنت، بهطور معمول برای توصیف حرکت از مدلهای متمرکز فعلی به سمت یک اینترنت غیرمتمرکز و تحت کنترل کاربران استفاده میشود. اما طبق تحقیقاتی که توسط تیم تحقیقاتی وبسایت CoinTelegraph انجام شده، هنوز در مراحل اولیه رسیدن به این اهداف هستیم. محققان تفاوتهای مهمی بین «وب بلاکچینی» و «وب غیرمتمرکز» قائل شدهاند.
در واقع، «وب بلاکچینی» بهمعنای استفاده از فناوری بلاک چین در اینترنت است، در حالی که «وب غیرمتمرکز» به اینترنتی اطلاق میشود که نیازی به واسطهها یا نهادهای متمرکز ندارد و در آن هیچگونه وابستگی به سیستمهای تایید و اعطای مجوز نیست. در حال حاضر، ما در مراحل اولیه این تحول قرار داریم و هنوز راه زیادی برای رسیدن به یک وب غیرمتمرکز کامل داریم.
وب بلاکچینی و اکوسیستمهای نوظهور
وب بلاکچینی بهعنوان بستر پرورشدهندهای برای رشد اکوسیستمهایی مانند توکنهای NFT، سازمانهای خودگردان غیرمتمرکز (DAO) و گیمفای (GameFi) شناخته میشود که کاربران دنیای کریپتو با آنها آشنا هستند. این اکوسیستمها در ایدهآلترین حالت، بدون دخالت نهاد مرکزی فعالیت میکنند و ارزش آنها بیشتر از ایجاد داراییهای دیجیتال کمیاب و منحصر به فرد بهدست میآید. در این گزارش، به نحوه تعامل این اکوسیستمها با فناوری بلاک چین و تأثیر آنها در دنیای واقعی و صنایع سنتی پرداخته میشود.
اما وب غیرمتمرکز هدفش این است که انحصار شرکتهای چندملیتی در وب ۲ را بشکند. این حرکت با هدف ایجاد یک وب جدید در دل دنیای امروز صورت میگیرد که از طریق اصول تمرکززدایی (عدم نیاز به کسب اجازه برای استفاده از آن) و تراستلس بودن (که به این معنی است که کدهای برنامه بهحدی قوی هستند که نیازی به حضور واسطهها و افراد ثالث نیست)، تحقق مییابد.
با وجود تمام این تلاشها، هنوز فاصله زیادی تا پیادهسازی واقعی این اصول در وب بلاکچینی و وب غیرمتمرکز داریم.
چالشهای وب بلاکچینی در بستر زیرساختهای موجود
وب بلاکچینی که بر اساس زیرساختهای اینترنتی فعلی عمل میکند، هنوز به سرویسهای میزبانی برای ارتباط بین کاربران و برنامهها وابسته است. بهعنوان مثال، 60 درصد از نودهای شبکه اتریوم روی سرویسهایی مانند Amazon Web Services میزبانی میشوند که این موضوع، به شکلی غیرمستقیم، قدرت فراوانی به این شرکتها در برابر وب بلاکچینی میدهد. این شرایط، قدرت نفوذ یک مقام متمرکز را در اکوسیستم بلاکچین فراهم میآورد و این نشان میدهد که حتی سازمانهای خودگردان غیرمتمرکز (DAO) نیز با مشکلاتی نظیر مشارکت کم کاربران و تمرکز قدرت در دست نهنگها (دستگاههای بزرگ که بیشترین سهم رایدهی را دارند) روبهرو هستند.
وضعیت وب غیرمتمرکز و موانع آن
وب غیرمتمرکز نیز هنوز چالشهای زیادی دارد، بهویژه بهخاطر حضور انحصارگرانی مانند گوگل، آمازون، اپل، متا، مایکروسافت و تنسنت، که مسیر به سوی غیرمتمرکزسازی را دشوار میسازند. باوجوداین، راهحلهایی همچون استفاده از جداول هش توزیعشده میتوانند به توسعه نسخههای غیرمتمرکز اپلیکیشنهای محبوب امروزی کمک کنند. این فناوریها پتانسیل آن را دارند که در آینده، بستری برای ساخت برنامههای غیرمتمرکز با کارکردهای مشابه نسخههای متمرکز فراهم کنند.
دوران وبگردی در نسل سوم اینترنت

در دنیای وب ۳ روشهای زیادی برای مرور اینترنت وجود دارد. دو نمونه رایج از این روشها عبارتند از:
اولین روش محبوب، متامسک (MetaMask) است که یک افزونه کاربردی برای مرورگرهای مشهور مانند کروم و فایرفاکس است. متامسک به کاربران این امکان را میدهد تا به کیف پول خود متصل شوند و ویژگیهای جدیدی به مرورگر خود اضافه کنند.
دومین روش، استفاده از مرورگر بریو (Brave) است که جدیدترین پروژه برندان آیک، موسس موزیلا و فایرفاکس است. این مرورگر با مسدود کردن تبلیغات و شناساگرها بهطور پیشفرض، سرعت بالایی را برای کاربران خود فراهم میآورد. همچنین، این مرورگر با استفاده از ارز دیجیتال BAT (Basic Attention Token) به کاربران این امکان را میدهد تا بهطور مستقیم از تبلیغات کسب درآمد کنند.
برنامهها و اپلیکیشنهای نسل سوم وب
یکی از ویژگیهای اساسی اپلیکیشنهای نسل سوم وب، توانایی پردازش اطلاعات در مقیاسهای وسیع و تبدیل آن به دانش عملی برای کاربران است. اگرچه این اپلیکیشنها هنوز در مراحل ابتدایی قرار دارند، اما پتانسیل بالایی برای بهبود و تکامل دارند. در حال حاضر، شرکتهایی مانند آمازون و گوگل در حال توسعه این نوع اپلیکیشنها هستند. دو نمونه از این اپلیکیشنها عبارتند از سیری (Siri) و ولفرم آلفا (Wolfram Alpha).
سیری؛ دستیار هوش مصنوعی اپل
سیری طی سالها پیشرفت چشمگیری داشته است و از یک دستیار ساده صوتی به ابزاری هوشمند تبدیل شده که قادر به انجام دستورات پیچیده و شخصیسازیشده است. به کمک فناوریهای پیشرفته تشخیص گفتار و هوش مصنوعی، سیری اکنون میتواند درخواستهایی مانند «نزدیکترین رستوران برگر را پیدا کن» یا «یک قرار ملاقات با علی محمدی برای فردا ساعت ۸ صبح تنظیم کن» را پردازش کند.
ولفرم آلفا؛ موتور دانشی محاسباتی
ولفرم آلفا یک موتور محاسباتی است که برخلاف موتورهای جستجو مانند گوگل، برای پرسشهای کاربر، نتایج محاسباتی و اطلاعات دقیقتری ارائه میدهد. بهعنوان مثال، اگر عبارت «مقایسه انگلستان و برزیل» را جستجو کنید، ولفرم آلفا مقایسهای دقیق و علمی از این دو کشور به شما ارائه میدهد، در حالی که گوگل نتایج مرتبط با پرطرفدارترین جستجوها را نمایش میدهد، که اغلب محدود به ورزشها یا رویدادهای خاص میشود.
نتیجهگیری
وب ۳، بهعنوان نسل جدید اینترنت، امکانات جدیدی مانند تجربه مرورگری شخصیتر، دستیارهای هوشمندتر و قابلیتهای غیرمتمرکز برای ایجاد وبی منصفانهتر و عادلانهتر برای کاربران فراهم میکند. این تغییرات بهکمک فناوریهایی همچون اینترنت اشیاء، هوش مصنوعی و یادگیری ماشین صورت خواهد گرفت و بهزودی اینترنتی را تجربه خواهیم کرد که بیشتر در خدمت کاربران باشد تا سیستمهای متمرکز.